چکیده:
جهانی شدن بسیاری از مسائل و مباحث جهان و مناسبات بین دولتها و ملتها را تغییر داده و تشکیل سازمان جهانی تجارت از نتایج آن در زمینه تجارت کالا و خدمات است. این سازمان که تنظیم روابط تجاری کشورهای عضو را بر عهده دارد، موافقتنامه عمومی تجارت خدمات موسوم به گتس را تهیه کرده است که راهنما و چارچوبی برای تجارت خدمات بین اعضای این سازمان است. کشور ایران از سال 1384 به عنوان عضو ناظر این سازمان پذیرفته شده است و در آستانه پیوستن به این سازمان قرار دارد. خدمات آموزش عالی به عنوان یکی از مباحث دوازده گانه تجارت از پیچیده ترین و چالش برانگیزترین حوزه های تجارت خدمات به حساب می آید. هدف این پژوهش بررسی الزامات آموزش عالی ایران برای پیوستن به سازمان جهانی تجارت بود. مسائل، مباحث و چالشهایی که ساختار آموزش ایران برای پیوستن به سازمان جهانی تجارت با آن رو به روست و اصول تجاری حاکم بر تجارت خدمات آموزش عالی موضوع این پژوهش بود. در این پژوهش به روش کتابخانه ای شرایط و الزامات آموزش عالی ایران در چارچوب اصول کلی موافقتنامه گتس به صورت تطبیقی بررسی شد. روند شکل گیری سازمان جهانی تجارت و جهانی شدن آموزش عالی مرور و درباره حوزه قوانین و مقررات آموزش عالی کشور و مطالعه تطبیقی شرایط آن با اصول کلی موافقتنامه عمومی تجارت خدمات، الزامات حقوقی و مدیریتی پیوستن آن به سازمان جهانی تجارت تحقیق شد. همچنین منافع ملی و مباحث اقتصادی و قوانین محلی که آموزش عالی ایران در قالب قوانین گتس باید به آنها توجه کند، بررسی شد.
Globalization has changed many world problems and issues، and the relations between the states and the nations; and the establishment of the WTO in the context of trade in goods and services is the result. This organization is responsible for the regulation of trade among member states and has prepared the General Agreement on Trade in Services known as Gates that is a guidelines and framework for trade services among organization's members. Since 2005، Iran has accepted as an observer member of the organization and is on the verge of joining the organization. Higher education services as one of the 12 issues of trade، is considered the most complex and challenging areas of trade services. The aim of this study was to investigate the Iran's requirements of higher education to join WTO. Using archival and comparative methods in the framework of general principles of Gates agreement، the conditions and requirements of Iran's higher education were evaluated. The process of formation of the WTO and the globalization of higher education were reviewed and about the rules and regulations of Iran's higher education and comparison of its conditions with the General Agreement on Trade in Services and the legal and administrative requirements for accession to the WTO was examined. Also، national interests، economic issues and local laws that Iranian higher education should consider in the framework of the Gates laws were evaluated.
خلاصه ماشینی:
اوکونگا و همکاران (٢٠١٣,Iyiegbuniwe &Okunuga, Opara ) در پژوهشي با عنوان «اثر جهاني شدن در آموزش عالي : GATS /WTO و تعيين مرز ارائه آموزش عالي در نيجريه » در خصوص مباحث جهاني شدن آموزش عالي قاره آفريقا و کشور نيجريه در ساختار سازماني جهاني تجارت و گتس ، وضعيت و مشکلات آموزش عالي نيجريه براي پيوستن به اين و مباحثي که در اين زمينه مطرح است ، بررسي کردهاند.
در اين پژوهش با بررسي ضوابط و روابط حاکم بر موافقتنامه عمومي تجارت خدمات و نيز جدول تعهداتي کشورها در زمينه تجارت خدمات آموزش عالي، شرايط و الزامات ايران براي پيوستن به اين موافقتنامه و تنظيم جدول تعهداتي با سازمان و مذاکرات دوجانبه با ديگر کشورهاي عضو سازمان بررسي و شرايط و مواردي که به عنوان مزيت نسبي خدمات آموزش عالي ايران محسوب مي شوند و نيز مباحثي که براي تأمين منافع فعالان داخلي اين حوزه بايد به آنها توجه شود، بررسي شده است .
76) {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} جدول ٢- وضعيت و جايگاه ٢٢ کشور برجسته در زمينه جذب دانشجويان خارجي در سال ٢٠١٢ (UK Higher Education International Unit, 2013) {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} ٣) خدمات آموزش عالي به شيوه حضور تجاري: در شيوه حضور تجاري عرضه خدمات در قالب تأسيس شعبه يا دفتر نمايندگي در داخل مرزهاي يک عضو ديگر صورت ميگيرد.