چکیده:
بخش تجارت خارجی در اغلب کشورهای در حال توسعه بهعنوان اهرم اصلی رشد و توسعه اقتصادی مورد توجه بوده است، در این راستا آثار تحریمهای اقتصادی بر ساختار تجارت خارجی ایران و مخصوصاً ترکیب واردات که جزء لاینفک برای رشد و توسعه اقتصادی قلمداد میشود، حائز اهمیت است. هدف اصلی این تحقیق بررسی اثر تحریمهای اقتصادی بر ترکیب واردات ایران طی دوره زمانی 1392-1360 میباشد. برای این منظور ابتدا برمبنای معیارهای ارائه شده هافبائر، تحریمها در سه طیف ضعیف، متوسط و قوی تقسیمبندی و بهصورت دو متغیر مجازی وارد مدل شده و سپس تأثیر این متغیرهای مجازی به همراه سایر متغیرهای مدل بر واردات ایران به تفکیک کالاهای سرمایهای، واسطهای و مصرفی با استفاده از الگوی حداقل مربعات کاملاً اصلاح شده (FMOLS) مورد ارزیابی قرار گرفته است.نتایج حاکی از این است که تحریمهای اقتصادی چه ضعیف و چه قوی واردات کالاهای واسطهای را کاهش داده و تحریمهای اقتصادی ضعیف اثر مثبت بر واردات کالاهای سرمایهای داشته است. همچنین واردات کالاهای مصرفی در جریان تحریمهای اقتصادی قوی افزایش یافته و تحریمهای اقتصادی ضعیف اثر معناداری بر واردات کالاهای مصرفی نداشته است.
Foreign trade sector works as main lever of economic growth and development, Therefore it has been drawing much attention in developing countries.The impact of economic sanctions on Iran’s foreign trade Structure is important especially in the composition of imports because it is an essential ingredient of economic growth and development. The main purpose of this study is to assess the impact of economic sanctions on imports composition of Iran (1981-2013). For this purpose, sanctions have been divided in to limited, moderate and extensive sanctions based on the scales provided by Hufbauer that two dummy variables presented in the model, Then, the impact of these dummy variables along with other variables in the import demand function of capital, Intermediate and consumer goods have been estimated by FMOLS. The results showed that both of extensive and limited economic sanctions have reduced import of intermediate goods. On the other hand, capital and consumer goods import have increased during the period of extensive economic sanctions. However, limited economic sanctions have no significant effect on consumer imports.
خلاصه ماشینی:
بررسی اثرتحریم های اقتصادی بر واردات کالاهای سرمایه ای، واسطه ایو مصرفی ایران طی دوره ١٣٩٢-١٣٦٠ سیدعلیرضا کازرونی ̅واوین خضری ̅̅ تاریخ دریافت ١٣٩٤/٨/٢٠ تاریخ پذیرش ١٣٩٦/١١/٢١ بخش تجارت خارجی در اغلب کشورهای در حال توسعه به عنوان اهرم اصلی رشدو توسعه اقتصادی مورد توجه بوده است ، در این راستا آثار تحـریم هـای اقتصـادی بـر سـاختار تجـارت خـارجی ایـران و مخصوصـا ترکیب واردات که جزء لاینفک برای رشدو توسعه اقتصادی قلمداد میشود، حـائز اهمیـت اسـت .
لـذا در ایـن تحقیـق بـا تکیـه بـر روش هـای اقتصادسـنجی اثـرات تحـریم هـای اقتصادی برواردات کالاهای سرمایه ای ،واسطه ای و مصرفی ایـران طـی دوره زمـانی ١٣٩٢-١٣٦٠ از طریق تخمین تابع تقاضای واردات برای این گروه های کالایی مورد بررسی قرارمی گیرد.
در ایــن مطالعــه ســه مــدل بــراســاس شــرایط اقتصــاد ایــران ، بــرای واردات کالاهــای سرمایه ای، واسطه ای و مصرفی در نظـر گرفتـه شـده و بـا اسـتفاده از روش FMOLS مـورد تخمین واقع میشود که این مدل هابه صورت ذیل است : (رجوع شود به تصویر صفحه) در مدل های فوق : تقاضـــای واردات کالاهـــای ســـرمایه ای ، تقاضـــای واردات کالاهـــای واسطه ای ، تقاضـای واردات کالاهـای مصـرفی، ارزش افـزوده بخـش صـنعت و معدن ، قیمت های نسبی که برابر است با شاخص قیمت کالاهـای وارداتـی )تقسـیم بر شاخص قیمت داخلی برحسب سال پایه ١٣٨٠، درآمد حاصل از صـادرات نفت و گازو تولید ناخالص داخلی بدون نفت و گاز میباشد.