چکیده:
هدف ما بررسی تاریخ پزشکی در ایران باستان است؛که روش تحقیق آن توصیفی تبیینی است و از اطلاعات منابع مکتوب و کتابخانه ای برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است.تاریخ پزشکی از کهن ترین و در عین حال پیچیده ترین تاریخهای بشری به شمار می رود و قدمت آن به حیات انسان باز می گردد؛و در ایران در دوره قبل از اسلام قوانین زیادی راجع به طبیب و طیابت در اوستا وجود داشته و چنین به نظر می رسد در زمانی که سایر ممالک فاقد تشکیلات طبی بودند در ایران درباره ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﺣﻘﻮق اﻃﺒﺎ و ﺑﯿﻄﺎرﻫﺎ (دام ﭘﺰﺷﮑﺎن) دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎی دﻗﯿﻘﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻃﺐ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺎ آﯾﯿﻦ زرﺗﺸﺖ ﺗﻌﻠﯿﻤﺎت اوﺳﺘﺎ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺟﺪاﯾﯽ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮی داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭘﺰﺷﮏ و ﭘﺰﺷﮑﯽ در اﯾﺮان اﺳﺎﻃﯿﺮی ﺑﻪ دوران ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺷﺎﻫﺎن ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﯿﺸﺪادﯾﺎن ﺑﺮﻣﯿﮕﺮدد. ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺰﺷﮑﯽ اﯾﺮان زﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﮑﺘﻮب ﺑﻪ ﺳﻪ دوره ﻣﺤﺪود ﻣﺤﺪود ﺷﺪه اﺳﺖ. در اوﺳﺘﺎ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﭘﺰﺷﮏ ﺛﺮﯾﺘﻪ )ﻓﺮﯾﺪون( ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه ﮐﻪ زﻣﺎن وی ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﯾﺎت وداﯾﯽ ﺑﻪ دوران ﺑﺴﯿﺎر کهن همزیستی ﻫﻨﺪی ﻫﺎ و اﯾﺮاﻧﯽ ﻫﺎ ﻣﯽ رﺳﺪ. ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺎی ﭘﺰﺷﮑﯽ در اوﺳﺘﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﺑﺨﺶ اﺷﻮ ﭘﺰﺷﮏ، ﮔﯿﺎه ﭘﺰﺷﮏ، ﮐﺎرد ﭘﺰﺷﮏ، داد پزشک و مانتره پزشک بوده است.ایران باستان به ترتیب قدمت و تاریخ دارای سه مکتب پزشکی مزدیسنا،سده اکباتان و جندی شاپور است قدیمی ترین نوشته های مربوط به بهداشت و پزشکی بخش هایی از اوستا و متن های فارسی میانه- چون رﺳﺎﻟﻪ راﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﭘﯿﺶ ﺗﺮ از ﻣﮑﺎﺗﺐ ﻃﺒﯽ ﯾﻮﻧﺎن در ﻋﺎﻟﻢ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﻧﺪ؛ و ﭘﺰﺷﮑﺎن اﯾﺮاﻧﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺠﻬﯿﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﯿﺰ از ﻣﻠﻞ و اﻗﻮام ﭘﯿﺸﺮو ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ؛ و ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺣﺎﺿﺮ پژوهشی مختصر درباره تاریخ پزشکی در ایران است.
خلاصه ماشینی:
"تاریخ پزشکی از کهنترین و در عین حال پیچیدهترین تاریخهای بشری به شمار میرود و قدمت آن به حیات انسان باز میگردد؛ و در ایران در دوره قبل از اسلام قوانین زیادی راجع به طبیب و طبابت در اوستا وجود داشته و چنین به نظر میرسد در زمانی که سایر ممالک فاقد تشکیلات طبی بودند در ایران درباره بهداشت و حقوق اطبا و بیطارها (دام پزشکان) دستورالعملهای دقیقی ارائه شده است.
ایران باستان به ترتیب قدمت و تاریخ دارای سه مکتب پزشکی مزدیسنا، سده اکباتان و جندی شاپور است قدیمیترین نوشتههای مربوط به بهداشت و پزشکی بخشهایی از اوستا و متنهای فارسی میانه- چون رساله راسته است که خیلی پیشتر از مکاتب طبی یونان در عالم وجود داشتهاند؛ و پزشکان ایرانی همچنین در زمینه ساخت مراکز درمانی و توسعه و تجهیز بیمارستانها و مراکز آموزشی نیز از ملل و اقوام پیشرو محسوب میگردند؛ و نوشتار حاضر پژوهشی مختصر درباره تاریخ پزشکی در ایران است .
در ایران در دوره قبل از اسلام قوانین زیادی راجع به طبیب و طبابت در اوستا وجود داشته و چنین به نظر میرسد در زمانی که سایر ممالک فاقد تشکیلات طبی بودند در ایران درباره بهداشت و حقوق اطبا و بیطارها (دام پزشکان) دستورالعملهای دقیقی ارائه شده است» (کاظم خدادوست و همکاران 1389؛ 3(2))."