چکیده:
گفتمان مهدویت باوری یا همان منجی گرایی اندیشه ای است که پیروان سه گانه ابراهیمی و بخش چشم گیری از سایر ملل بدان ایمان داشته و دارند. در فضای سیاسی امروز بررسی اندیشه مهدویت در فرقه زیدیه به ویژه زیدیه متقدم به عنوان یکی از فرق شیعه می تواند به بازنمایی اشتراکات فکری و نزدیک کردن دیدگاه های شیعه زیدیه به شیعه امامیه یاری رساند و بسترهای تعامل و نزدیک کردن افق های فکری را فراهم سازد. به نظر می رسد این مسئله از طربق مطالعه تفاسیر متقدم زیدیه به عنوان اصلی ترین متون زیدیه امکان پذیر و نیز متقن تر است، لذا این پژوهش به بررسی اندیشه مهدویت در امامیه و مقایسه آن با گفتمان مهدویت در زیدیه با محوریت تفاسیر می پردازد. مطالعه تفاسیر امامیه و زیدیه و نیز مراجعه به منابع زیدیه نشان می دهد اعتقاد به منجی که روزی خروج خواهد کرد، ظالمان را از بین برده و عدل و داد را در جهان حاکم خواهد کرد، از اشتراکات فکری امامیه و زیدیه و تفاوت در اصل معنای امام، فقدان طرح مسئله غیبت و امام غائب، اعتقاد به مهدویت نوعی و نه شخصی و اعتقاد به مهدی ها در دوران های مختلف حکومت زیدیه از مختصات زیدیه متقدم است و بخشی از این باورها در متون تفسیری آنان انعکاس یافته است.
خلاصه ماشینی:
مطالعه تفاسیر امامیه و زیدیه و نیز مراجعه به منابع زیدیه نشان میدهد اعتقاد به منجی که روزی خروج خواهد کرد، ظالمان را از بین برده و عدل و داد را در جهان حاکم خواهد کرد، از اشتراکات فکری امامیه و زیدیه و تفاوت در اصل معنای امام، فقدان طرح مسئله غیبت و امام غائب، اعتقاد به مهدویت نوعی و نه شخصی و اعتقاد به مهدیها در دورانهای مختلف حکومت زیدیه از مختصات زیدیه متقدم است و بخشی از این باورها در متون تفسیری آنان انعکاس یافته است.
<H3>مهدویت در تفاسیر امامیه</H3> در تفاسیر امامیه به ویژه تفاسیر روایی به خصوص در حوزه تاویل و معانی باطنی آیات، ارجاعات آخرالزمانی وجود دارد که به اختصار بدانها اشاره میشود: ذیل آیه (وقالوا لولا نزل علیه آیة من ربه قل إن الله قادر علی أن ینزل آیة ولکن أکثرهم لا یعلمون( (انعام: 37) از امام باقر( در تفسیر آیه نقل شده است که فرمودند: زود است که در آخر الزمان آیات و نشانههایی از قدرت خداوند میبینی: دابة الارض (که در تفاسیر شیعه منظور رجعت علی( و یا حضرت بقیةالله است)؛ دجال؛ نزول حضرت عیسی بن مریم از آسمان؛ طلوع خورشید از مغرب.
"/> ذیل برخی از آیات قرآن کریم به روایاتی با موضوع مهدویت اشاره شده است که در ادامه به بیان آنها میپردازیم: <H4>آیه 37 انعام</H4> ابوالجارود ذیل آیه (وقالوا لولا نزل علیه آیة من ربه قل إن الله قادر علی أن ینزل آیة ولکن أکثرهم لا یعلمون( (انعام: 37) روایتی از امام باقر( نقل میکند که دلالت بر نشانههای ظهور حضرت قائم دلالت دارد.