چکیده:
کتاب مسالک الهام شهید ثانی و انجامه دستنویسهای مختلف آن اهمیت خاصی برای تبارشناسی
نسخههای | پن کتاب دارد. چه شاگردان شهید در طول سالهای تالیف این کتاب ۶۴-۹۵۱ -و بعد از
آن به استنساخ از روی کتاب استاد میپرداختند. این نسخهها علاوه بر آن که به کار تصحیح متن کتاب
میآید. دانش و آگاهی ما درباره شاگردان شهید تانی را نیز وسعت میبخشد و همچنین امکان دستیابی به
اطلاعا تی درباره خود شهید تانی را فراهم میکند.
در این مقاله به نسخههایی که شش تن از شاگردان شهید از کتاب مسالک الافهام تهیه کردهاند پرداخته
میشود: ۱. محمود بن محمد بن علی بن حمزه لاهیجانی؛ ۲. محمد بن احمد بن ناصرالدین حسینی حلی؛ ۳.
یوسف بن محمد بن محمد بن زینالدین شامی؛ ۴. سید علی بن حسین صائغ؛ ۵.ابن شعیر عاملی؛ ۶. فضلاله
بن محمد بن صقر کعبی عراقی.
خلاصه ماشینی:
"شهید ثانی خود در بخشی از کتاب منیة المرید فی ادب المفید والمستفید، بحث مستوفی و خوبی درباره نسخههای آثار متداول آورده و معیارهایی برای یافتن نسخههایاصیل و بااهمیت آثار ذکر کرده است که در میان این معیارها، یافتن نسخه به خط مؤلف یا نسخهای کهشاگردان مؤلف کتابت کردهاند نیز ذکر شده است.
لاهیجانی در پایان جزء سوم از کتاب مسالک الافهام این انجامه را که خود شهید ثانی بر کتاب خویش همچنین نسخهای از الروضة البهیة میشناسیم که اللهوردی قلی ترکمان در 959ق از روی نسخه اصل مورخ 956ق برای محمود بن محمد بن علی بن حمزه لاهجانی گیلانی کتابت کرده است.
لاهیجانی در این انجامه چنین نوشته است: هذا آخر کلامه ـ قدس الله سره ـ والحمدلله الذی وفقنا للفراغ من نسخه وجعل لنا اسوة حسنة بمصنفه حیثصنف الجزء الثالث وما بعده الی آخر [ أجزاء 1 ] شرح زمان اختفائه من الطغاة البغاة لما قصدوه ودخلوا بیتهونهبوه وکان ـ قدس الله سره ـ هاربا من شرهم من جبل إلی جبل وقریة إلی اخری وهذا الذی «نفسه اشاره» 2 بقوله «مع تراکم صروف الحدثان [إلی آخره 3 ]» وانا نسخته فی زمان اختفائی، فانهم لما حبسوا الشارحـ رحمه الله ـ وکنت ساعیا فی خلاصه، فحبسونی واخذوه إلی الروم وکان مدة حبسی اثنین واربعین یوما، ثماطلقت یوم العشرین من جمادیالاولی [ وکان الجمعة ویوم النیروز 4 ] سنة خمس وستین وتسعمائة وکنتمتظاهرا بمکة وحوالیها إلی أن جاء خبر قتل الشیخ 5 الشهید المبرور السعید فی ذیالقعدة من السنة المذکورة، این کلمه در نسخهای از کتاب مسالک الافهام که در کتابخانه ناصریه شهر لکهنو موجود بوده، آمده است."