چکیده:
گویش لمزانی،گویشی متداول در قسمت مرکزی بخش مهران است که در شمالی ترین محدوده ی شهرستان بندرلنگه، جنوب شرقی بستک و محدوده ی غربی بندرخمیرواقع شده است. مردم شهر لمزان و سیزده روستای همجوار در مرکز بخش، گویشوران این گویش هستند. پژوهش حاضر به بررسی و توصیف واکه های این گویش در تقابل با فارسی معیار می پردازد.در این مقاله، با استفاده از جفته ای کمینه و به دست دادن مثالهای واجی در سه موضع آغازی، میانی و پایانی، واکه ها بررسی وتوصیف شده اند.برآیند این تحقیق مبیّن این نکته است که علاوه بر تمایزاتی در مبحث واکه های مرکب، در مقابل شش واکه ی ساده در زبان فارسی معیار،این گویش دارای یازده واکه ی ساده است که در سه دسته ی کوتاه،بلند وکشیده دسته بندی می شوند..
Lamazani dialect is the most popular dialect in the central district in
Mehran county, which is located in the farnorthern area of
BandarLengeh, in the southeast of Bastak and the west of Bandar
Khamir. The people in Lamzan and thirteen neighboring villages are the
speakers of this dialect. This study examines the phonetic and the
morphological features of Lamzani dialect in comparison with the
standard Persion language. This article examines and describes the
vowelsby using minimal pairs and several morphological examples at
the beginning, middle, or end of the word. The results of this study
indicate that in addition to the differences in the diphthongs, unlike the
standard Persian, which has six monophthongs, this dialect has eleven
monophthongs that fall into the three categories: short, longs, and tense.
خلاصه ماشینی:
در بخش مهران وشهر لمزان نیز به تبع متروک ماندن شیوه ی زیستن قدیم وروی آوردن به فرهنگ زندگی شهرنشینی ، خصوصاً اهتمام بسیاری از خانواده ها به تکلم با خردسالان به زبان فارسی معیار و سعی در همراه کردن خ ود با فرهنگ روز جامعه و جهان ، گویش وفرهنگ محلی در معرض بی توجهی و آسیب پذیری قرار گرفته است که اقتضا می نماید توجّهی جدی به این گنجینه ی با ارزش و اصیل که معرّف واقعی فرهنگ جامعه می باشد، صورت گیرد.
همانطور که بیان گردید در فارسی معیار شش واکه ی ساده موجود است ، در حالی که در این گویش ١١ واکه ی ساده وجود دارد: سه واکه ی کوتاه ، پنج واکه ی بلند و نیز چهار واکه ی کشیده که با فرآیند کشش جبرانی تولید می شوند.
(پسین ،نیم باز ، نیم گرد،کوتاه ) برای تولید این واکه ، عقب زبان به طرف نرمکام بالا می رود و در فاصله ای از آن قرار می گیرد که تقریباً دوبرابر مسافتی است که بین این دو عضو هنگام تولید /u/ وجود دارد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) (پیشین ، بسته ، گسترده ،کشیده و بلند) هنگام تولید این واکه ، قسمت جلوی زبان به طرف سخت کام بالا می رود و در فاصله ای نسبت به آن قرار می گیرد که جریان هوا بتواند بدون تولید سایش عبور کند .
نتایج این بررسی بیانگر این است که واکه های گویش لمزانی ، همچون زبان فارسی معیار به دو دسته ی ساده ومرکب تقسیم می - شود.
Key Words Lamzani dialect, Standard Persian language, Phoneme, Monophthongs, Diphthongs, Tense Vowels