چکیده:
محدودیت عوامل تولید سبب شده تا افزایش بهره وری به عنوان مهم ترین اولویت جهت دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی مطرح شود. به گونه ای که در رشد تولید ملی کشورهای توسعه یافته سهم «افزایش بهره وری» از سهم «افزایش کمی نهاده ها» پیشی گرفته است. اما شواهد تجربی نشان می دهد اغلب کشورهای صادرکننده منابع طبیعی به دلایل عدیده ای از جمله بهره وری پایین کل عوامل تولید از دستیابی به رشد اقتصادی مستمر و باثبات محروم مانده اند. بنابراین، در تحقیق حاضر سعی شده است تا اثر متقاطع فراوانی منابع طبیعی و شاخص های حکمرانی خوب(حق اظهارنظر و پاسخگویی، ثبات سیاسی و مقابله با خشونت، کارایی و اثربخشی دولت، کیفیت قوانین، حاکمیت قانون و کنترل فساد) بر بهره وری کل عوامل تولید در پانزده کشور صادرکننده نفت طی دوره زمانی 2015-1996 بررسی شود. مدل تحقیق با استفاده از داده های تابلویی و به روش گشتاورهای تعمیم یافته(GMM) برآورد گردید. نتایج نشان داد که اثر متقاطع فراوانی منابع طبیعی و کلیه شاخص های حکمرانی خوب بر بهره وری کل عوامل در کشورهای منتخب مثبت و معنادار بوده است.
خلاصه ماشینی:
ضریب متغیر متقاطع فراوانی منابع طبیعی و شاخص کیفیت قوانین مثبت و معنادار است که با نتیجه مطالعه کو و همکاران (٢٠٠٩)، دلار و همکاران (٢٠٠٥)، بیوس (٢٠٠٤)، هالارد ـ دریمر و همکاران (٢٠٠٣)، شاه آبادی و امیری (١٣٩٠) و کمیجانی و همکاران (١٣٩٠) نیز همخوانی دارد، زیرا وضع مقررات شفاف و علمی، مانع از اتلاف درآمد حاصل از منابع طبیعی در جهت حمایت های وارداتی(تعرفه )، امتیازهای تبعیض آور، تشکیل نظام ارز چند نرخی و غیره میشود و با گسترش مالکیت خصوصی و آزادی تجارت خارجی زمینه رقابت تولیدکنندگان داخلی با رقبای خارجی فراهم و موجب افزایش بهره وری کل عوامل میشود.
ضریب متغیر متقاطع فراوانی منابع طبیعی و شاخص کنترل فساد مثبت و معنادار است که با مبانی نظری و نتیجه مطالعات کو و همکاران (٢٠٠٩)، دلار و همکاران (٢٠٠٥)، بیوس (٢٠٠٤)، هالارد ـ دریمر و همکاران (٢٠٠٣)، شاه آبادی و امیری (١٣٩٠) و کمیجانی و همکاران (١٣٩٠) نیز مطابقت دارد، زیرا بهبود شاخص کنترل فساد، امکان پرداخت رشوه به دولت را از فعالان اقتصادی سلب و با تخصیص درآمد حاصل از منابع طبیعی به فعالیت های مولد موجب افزایش بهره وری کل عوامل میشود.
(2012); quot;Natural Resource Curse, Total Factor Productivity and Regional Disparity in China: Based on Dynamic Panel Data Model Analysisquot;, The International Journal of Economic Policy Studies, vol.
Upadhyay (2000); quot;The Effects of Openness, Trade Orientation and Human Capital on Total Factor Productivityquot;, Journal of Development Economics, vol 63, pp.