چکیده:
هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مولفه های توسعه دیپلماسی علم و فناوری در کشور ایران، بررسی وضعیت موجود آنها و شناسایی عوامل و ملاکهای ارتقا دهنده تاثیر نظام آموزش عالی بر آنها بود. روش پژوهش از نوع کاربردی و نحوه جمعآوری اطلاعات از نوع آمیخته اکتشافی بود و به طور متوالی ابتدا از روش کیفی (مصاحبه نیمه ساختاریافته) و سپس روش کمّی (پرسشنامه محقق ساخته) استفاده شد. نمونه گیری مصاحبه به روش هدفمند بود. جامعه آماری بخش کمّی اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی(253 نفر) بودند. برای تجزیه و تحلیل داده های مصاحبه از روش تحلیل ساختاری، در پرسشنامه از روش تحلیل عاملی اکتشافی و برای بررسی وضعیت موجود مولفه ها از آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج این پژوهش تعداد 3 بعد و 30 مولفه را برای توسعه دیپلماسی علم و فناوری در کشور و 5 عامل و 21 ملاک را برای افزایش میزان تاثیر نظام آموزش عالی در آن تبیین می کند. پیشنهاد اصلی برای آموزش عالی و سیاست خارجی، توسعه زیرساختها و ارتقای توافقنامه های بین المللی در میان دانشگاهها و یافتن راه حلی برای چالشهای مشترک بهویژه در میان کشورهای همسایه است.
This purpose of this study was to identify factors for developing science and technology diplomacy، assessing current situation and identification of factors and indicators for improving science and technology diplomacy. An applied and mixed research method was chosen for this study. Continuosly qualitative method (semi-structured interview) and a quantitative method (researcher-made questionnaire) were used. A purposive sampling method was chosen for this study. The statistical population in quantitative section was T. N. Toosi University of Technology Faculty members (n=253. A Structural analysis method was used for analysis of interviews. An exploratory factor analysis method was used for analysis of questionnaires data and one-sample t-test for examine current status. The results explained 3 dimensions and 30 components for the development of science and technology diplomacy، and 5 factors and 21 criteria for increasing the impact of higher education system on science and technology diplomacy in Iran. The main suggestion for higher education and foreign policy are developing infrastructure and upgrading the international agreements among universities، finding solution for shared challenges especially among neighbor’s countries.
خلاصه ماشینی:
بنابراين ، بررسي ابعاد و مؤلفه هاي توسعه ديپلماسي علم و فناوري ، بررسي وضعيت موجود آنها و در راستاي آن شناسايي عوامل و ملاکهاي ارتقا دهنده تأثيرات نظامهاي گوناگون نظير نظام آموزش عالي ، به طور مستمر ضرورتي انکارناپذير است .
روش پژوهش تحقيق حاضر از نظر هدف کاربردي و از نظر نحوه گردآوري داده ها از نوع آميخته اکتشافي (در دو مرحله و به روش متوالي ) بود؛ دلايل انتخاب اين روش صرف نظر از ضرورت به کارگيري آن در اجراي پژوهشهاي آموزشي ، رفتاري و اجتماعي ، نبود چارچوب مشخص نظري درباره موضوع پژوهش و شناسايي نشدن دقيق وضعيت موجود ابعاد و مؤلفه هاي توسعه ديپلماسي علم و فناوري در کشور و نيز لزوم استفاده از ديدگاههاي متخصصان و خبرگان سياسي و دانشگاهي براي شناسايي ابعاد و مؤلفه ها و عوامل ارتقادهنده بود.
بخش کيفي پژوهش : پس از مطالعه مباني نظري و ادبيات تحقيق ، تعدادي ابعاد و مؤلفه هاي توسعه ديپلماسي علم و فناوري و عوامل و ملاکهاي ارتقادهنده تأثير نظام آموزش عالي بر آن ، با استفاده از روش مصاحبه نيمه ساختاريافته انجام شد.
جدول ٦- خلاصه آزمون t تک نمونه اي براي بررسي وضعيت موجود ديپلماسي براي علم وضعيت موجود(ميانگين مورد انتظار=٢) (به تصوير صفحه مراجعه شود) با توجه به جدول ٦، از نظر اعضاي هيئت علمي دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي وضعيت موجود ديپلماسي براي علم و مؤلفه هاي آن بجز همکاري در جذب سرمايه گذاري خارجي براي توسعه علم و فناوري از حد متوسط بالاتر است .