چکیده:
مقدمه: توسعه یافتگی بخش بهداشت و درمان یک جامعه بر اساس وجود منابع مختلف بهداشتی و درمانی و سطح دسترسی افراد به آنان سنجیده می شود. هدف از پژوهش حاضر رتبه بندی استان های ایران از نظر وجود منابع بهداشتی و درمانی و سطح دسترسی افراد به آنان با استفاده از تصمیم گیری چند شاخصه بود.
روش پژوهش: در این مطالعه موردی و مقطعی که داده های مورد نیاز با مراجعه به سامانه سالنامه آماری به دست آمده است، نمرات توسعه یافتگی 30 استان ایران با استفاده یکی از جدیدترین روش های تصمیم گیری چند شاخصه به نام «ارزیابی محصول جمع شده با وزن» با در نظرگیری 24 شاخص مهم بهداشتی و درمانی به کمک نرم افزار Excel 2010 مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته ها: از نظر وجود منابع بهداشتی و درمانی، استان تهران با اختلاف بسیار زیادی نسبت به سایر استان های کشور و با کسب نمره 0.9131 رتبه نخست و استان سمنان با کسب نمره 0.0603 رتبه آخر را به دست آورده اند در حالی که از نظر دسترسی افراد به آن منابع و توجه به جمعیت هر استان، استان ایلام با کسب نمره 0.1146 رتبه نخست و استان خوزستان با کسب نمره 0.0409 رتبه آخر را به دست آورده اند.
نتیجه گیری: استان های ایران از نظر وجود منابع بهداشتی و درمانی و هم چنین سطح دسترسی افراد به آنان با یکدیگر اختلاف دارند و منابع بخش سلامت به طور یکسان توزیع نشده است.
Introduction: The development of healthcare sector in a society is measured by existence of healthcare resources and level of people's access to them. The purpose of this paper was ranking provinces of Iran in terms of existence of healthcare resources and level of people's access to them by using Multiple Attribute Decision Making (MADM).
Methods: In this sectional case study that data requirement has earned by referring to statistical yearbook system، development scores of 30 Provinces of Iran by using one of newest MADM methods named Weighted Aggregated Sum Product Assessment (WASPAS) with considering 24 important healthcare indicators were evaluated via Excel 2010 software.
Results: In terms of existence of healthcare resources، the province of Tehran with a great difference compared to other provinces of the country with a score of 0.9131 and the province of Semnan with a score of 0.0603 have earned the first and last rank respectively while in terms of level of people's access to them with attention to the population of each province، Ilam with a score of 0.1146 and Khuzestan with a score of 0.0409 have earned the first and last rank respectively.
Conclusion: Provinces of Iran in terms of existence of healthcare resources and level of people's access to them are different from each other and healthcare sector resources are not distributed equally.
خلاصه ماشینی:
"روش پژوهش: در این مطالعه موردی و مقطعی که دادههای مورد نیاز با مراجعه به سامانه سالنامه آماری به دست آمده است، نمرات توسعه یافتگی 30 استان ایران با استفاده یکی از جدیدترین روشهای تصمیمگیری چند شاخصه به نام "ارزیابی محصول جمع شده با وزن" با در نظرگیری 24 شاخص مهم بهداشتی و درمانی به کمک نرمافزار Excel 2010 مورد ارزیابی قرار گرفت.
با اندکی دقت در تحقیقات صورت گرفته شده در مییابیم که محققین اخیر با استفاده از روشهای مختلف، چندین منطقه جغرافیایی مثلا چندین استان و یا چندین شهرستان را از نظر توسعهیافتگی با هم مقایسه نمودهاند و تقریبا در تمامی آنان به این نکته اشاره شده است که توزیع منابع بخش سلامت در مناطق مختلف با یکدیگر برابر نیست که در این میان یکی از روشهایی که جهت رتبهبندی مناطق مورد استفاده قرار گرفته شده است، تصمیمگیری چند شاخصه Multiple Attribute Decision Making (MADM) میباشد.
با عنایت به این که تحقیقات جدید اندکی به صورت جامع در کشور ایران به تجزیه و تحلیل توسعهیافتگی منابع و شاخصهای مهم بهداشتی و درمانی در استانهای مختلف انجام شده است، لذا هدف از این تحقیق استفاده از یکی از جدیدترین روشهای تصمیمگیری چند شاخصه به منظور بررسی این موضوع میباشد تا زمینههای لازم برای برنامهریزی در جهت بهبود این شاخصها و در نتیجه توسعه بهداشت و درمان مناطق کمتر توسعه یافته فراهم آید.
Assess the Levels of development Health services With the model Multiple Criteria Decision Making (Case study: city of Khorasan Razavi province)."