چکیده:
سبکشناسی علمی است که به تحلیل و بررسی عناصر سخن میپردازد و مختصاتی از متن که متکرر باشد، مدّنظر قرار میدهد و از لایهها و جنبههای گوناگونی برخوردار است که شناخت نظام واژهگزینی و نوع واژههای متن یکی از لایههای آن است. دعای ابوحمزة ثمالی یکی از دعاهایی است که هم به لحاظ مضمون و محتوا و هم به لحاظ ساختار و ارزشهای هنری در جایگاه والایی قرار دارد. این نوشتار بر آن است تا به روش توصیفی ـ تحلیلی دعای ابوحمزة ثمالی را در لایة واژگانی بررسی کند و دلیل گزینش برخی واژگان از جانب امام سجاد(ع) را توضیح میدهد. استفاده از تکرار و مترادفها لازمة نجوای عاشقانه با محبوب است و دعا نجوای عاشقانه با محبوب است که در این دعا، جملات و کلمات مترادف، بهویژه در باب رحمت و رأفت خداوند زیاد مشاهده میشود و بیشتر واژگان این دعا پیرامون مفاهیم عقلی و انتزاعی است. بررسی معنای واژگان و ذکر تفاوت آنها با واژههای مشابه میتواند علّت و دلیل گزینش آنها را از سوی امام(ع) برای ما روشن سازد و به این باور برساند که شکل و موقعیّت واژگان در مناسبترین وضعیّت خود است. در این مقاله، واژههایی بررسی میشودکه ممکن است کاربرد آن از سوی امام، در ابتدا برای خواننده و شنونده سؤالبرانگیز و مبهم باشد و با بررسی این واژهها و واژههای مشابه به این نتیجه میرسد که انتخاب واژة مورد نظر، بهترین صورت کاربرد واژه است.
خلاصه ماشینی:
com (نویسندة مسئول) دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران (تاریخ دریافت: 24/10/1395؛ تاریخ پذیرش: 09/12/1395) چکیده سبکشناسی علمی است که به تحلیل و بررسی عناصر سخن میپردازد و مختصاتی از متن که متکرر باشد، مدنظر قرار میدهد و از لایهها و جنبههای گوناگونی برخوردار است که شناخت نظام واژهگزینی و نوع واژههای متن یکی از لایههای آن است.
سبکشناسی، لایة واژگانی، دعای ابوحمزة ثمالی، امام سجاد(ع) مقدمه طنین وآهنگ ادعیه ومناجات ائمه چه سری در خود نهان دارد که این گونه دلها و جانها را مجذوب و محصور میکند؟ این بزرگواران در گزینش الفاظ و کلمات چه ابداع و مهارتی بهکار میبرند که هر یک از واژهها در مناسبترین شکل و جایگاه خویش است، به طوری که گویا هیچ معادلی برای آنها نمیتوان یافت و هیچ کلمة دیگری را نمیتوان جایگزین آنها کرد؟ مگر آنها از همین کلمات معمول و مرسوم مورد استفادة همگان استفاده نمیکنند؟ پس چه رازی در ترکیب و موسیقی جملات ایشان نهفته است؟ یکی از دعاها، دعای ابوحمزة ثمالی از امام سجاد(ع) است.
نتیجهگیری دعای ابوحمزة ثمالی یکی از دعاهای منسوب به امام سجاد(ع) است که در آن، تمام نکات برجستة اصول عقاید مطرح شدهاست و سبکشناسی شاخهای از علم زبانشناسی است که به بررسی ویژگیهای موجود در یک متن میپردازد و شناخت نظام واژهگزینی و نوع واژههای مسلط بر متن، یک ضرورت سبکشناسی است که با آشنایی با این امر میتوان به ظرافتهای خاص گزینش واژهها از سوی صاحب اثر پی برد.