چکیده:
عالم نگارگریهای ایرانی، پر از رمزها و شگفتیهاست و نمیتوان تنها با حواس ظاهری آن را شناخت بلکه باید چشم باطن بیدار باشد تا درک آن به خوبی امکان پذیرد. بنابراین نقاشی ایرانی علاوه بر صورتهای ظاهری و مادی که در صفحه نقش بسته، دارای عالمی معنوی و روحانی است که در فضای نگاره قابل درک است. در این مقاله سعی بر آن است تا با هدف بررسی نگاره سماع صوفیان منسوب به بهزاد، از لحاظ ساختار و روابط فرمها و رنگها، بتوان تا حدودی به شیوه درک عالم آثار بهزاد پیبرد. پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به چیستی و چگونگی ارزشهای بصری و زیباییشناختی نگاره سماع صوفیان، که به روش توصیفی- تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفته است. روش یافته اندوزی به صورت کتابخانهای، همچنین تمامی اطلاعات و دادهها مبتنی بر مطالعات نظری و مشاهدات عینی (میدانی) میباشد. بر اساس دادههای حاصل از بررسیهای انجام شده در این نگاره میتوان اینگونه استنباط کرد که هنرمند، خود را مقید به تقلید صرف از طبیعت ندانسته است، بلکه در عالم خیال و تصورات ذهنی به عالمی غیر از جهان ماده توجه داشته است. ساختار و روابط بین فرمها، از ساختاری دقیق و هندسی که پایه و اساس آن دایره است، تبعیت میکنند و کل اجزای نگاره دارای وحدت و انسجام هستند. رنگهای به کار رفته در این اثر اغلب از نوع خاکستری آبی است. آبی، یکی از رنگهای عرفانی است چرا که به آبی آسمان و آسمانی بودن اشاره دارد. در یک نگاه کلی بر اساس رنگهای به کاررفته در این تصویر میتوان گفت که این اثر، سرشار از لطایف و مضامین عرفانی است.
The world of Iranian miniatures is full of mysteries and surprises which can not solely be understood with physical senses, but also with inherent ones. Therefore, Iranian art can be concluded in miniature space with extrinsic and intrinsic motifs. The aim of this paper is investigateed the Sufi whirling miniature which is attributed to Behzad and is analyzed according to characteristics of Herat school, in terms of structure and relation of forms and colors. This research aims to answer what and how visual and aesthetic values of Sufi whirling miniature in a descriptive-analysis manner. Surveying the aforementioned miniature in depth could be concluded that the artist not only has bound himself only to imitate the nature, but also has concentrated himself rather than material world according to his imagination world. The structure and relation of forms, follow precised geometric structure and all parts of the miniature are coherence. Most of the colors used in this miniature are blue gray. The blue, is a mystic color because it refers to the color of sky and celestial being. In a general perspective, it could be concluded that according to the colors used in this miniature, the work is full of delicacies and mystical themes.