چکیده:
گردشگری مذهبی یکی از پرطرفدارترین انواع گردشگری است و شهرهای چندکارکردی که نقش و کارکرد گردشگری نیز دارند، مهمترین نقاط جذب این گردشگران هستند. ادیان مختلف در زمینه سفرهای زیارتی الگوهای خاصی دارند؛ در همه آنها هدف، رسیدن به آرامشی روحی و معنوی است. مدیریت گردشگری مذهبی ـ زیارتی و الگوهای بومی آن در شهرهایی که تفاوت های ماهوی دارند، با شرایط خاص مکانی، جغرافیایی و اجتماعی آن ها منطبق است. تحقیق حاضر با هدف بررسی ساختار مدیریت گردشگری در دو شهر نمونه رم (واتیکان) و مشهد، براساس مدل مدیریت مقصد گردشگری تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی ـ تطبیقی است. برای جمع آوری اطلاعات، از اسناد، منابع مکتوب و الکترونیکی استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر تفاوت در ساختار مدیریت و سازماندهی گردشگری و نوع و ترکیب گردشگری در شهرهای نمونه است. درنهایت با توجه به موفقیت و برتری شهر رم در جذب و سازماندهی گردشگران مذهبی و غیرمذهبی پیشنهادهایی برای اصلاح وضع موجود مدیریت گردشگری در مشهد ارایه شده است.
Religious tourism is one of the most popular types of tourismand multifunction cities are the most important places for attraction of these tourists. Different religions have their own patterns for pilgrimage trips In all، the aim is to achieve spiritual peace Tourism management of religious- pilgrimages and native models has basically different in that destination cities which they are following especially geographically and socially characteristics.This study reviews tourism management of two pilgrimages city Rome in Italy (Vatican) and Mashhad in Iran. Method of this research is comparative analysis and has been developed based on the management of tourist destinations model. Information was collected from documents and electronic resources.The results showed differences in the management structure and composition of tourism in the sample cities. Finally، recommendations offered to improve the Tourism Management in Mashhad، According to Rome's success and excellence in attracting and organizing religious and non-religious tourists.
خلاصه ماشینی:
در مشهد نیز در چند سال اخیر شهرداری فعالیت هایی را برای زیباسازی شهر انجام داده است ولی در بسیاری از بخش های شهر، طراحی و سبک معماری بناها گویای هویت تاریخی و مذهبی این شهر نیست .
استانداری خراسان رضوی با تشکیل کارگروه گردشگری در سال ۱۳۸۲ و بهره گیری از اختیارات و منابع مالی دستگاه های اجرایی استان ، هماهنگ کنندٔە اجزای تشکیل دهندٔە مدیریت گردشگری و زیارت در شهر مشهد است .
لازم به ذکر است اقداماتی مانند تشکیل معاونت امور زائران در استانداری خراسان رضوی و تأمین و تخصیص بودجۀ مستقل زیارت در سال های اخیر گام های مثبتی است که ۱۷ برای سازمان دهی اجزای تشکیل دهندٔە مدیریت گردشگری استان برداشته شده است ، اما همچنان ناهماهنگی و تداخل در برنامه ریزی های بخشی در این حوزه مشهود است .
اما در سطح مدیریت سازمانی و ساختار نهادی هماهنگ کنندٔە گردشگری ، تفاوت قابل ملاحظه ای بین شهرهای موردمطالعه وجود داردکه اول ، ناشی از نوع گردشگری غالب در آنهاست ، به - گونه ای که گردشگری در شهر رم تلفیقی از گردشگری تاریخی ، تفریحی ، فرهنگی و مذهبی است و گردشگران این شهر حتی در ایام خاص دینی خود علاوه بر انجام مناسک مذهبی خود در واتیکان ازجاذبه های گردشگری شهر رم نیز بازدید می کنند.