چکیده:
هدف مطالعۀ حاضر ارزیابی کارایی نسبی بنادرکانتینری عمدۀ خاورمیانه و شناسایی بنادرکارا برای سالهای2011 تا 2013 میباشد. روش تحقیق حاضر از نوع تحلیلی-کاربردی بوده و برای جمعآوری دادههای تحقیق از سایت اینترنتی سازمان بنادر و دریانوردی، مجله بینالمللی مدیریت کانتینر و سایت رسمی هر بندر استفاده گردیده است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از دو مدل اساسی تکنیک تحلیل پوششی دادهها، سی سی آرو بی سی سیخروجی محور،کارایی نسبی بنادرکانتینری عمده منطقۀ خاورمیانه، در بازه زمانی2013-2011 ارزیابی گردید و سپس براساس نتایج حاصل، بنادرکارا با استفاده از روش اندرسون-پیترسون رتبهبندی شدند. براساس نتایج مدل سی سی آر خروجی محور، بندرخورفکان بالاترین ضریب کارایی را داشته و بندرامام خمینی(ره)،در طول سه سال ضعیفترین بندر از این حیث بوده است. براساس نتایج مدل بی سی سی خروجی محور، بنادر بوشهر، جبل علی، خورفکان و اسکندریه، بالاترین ضریب کارایی را داشتند و بندر امام خمینی(ره)،در طول سه سال ضعیفترین بندر از این حیث بوده است. بنادر در بازه زمانی موردنظر، دارای بازده نسبت به مقیاس متغیر بودهاند و تنها بندر خورفکان و اسکندریه تحت بازدهی به مقیاس ثابت عمل کرده اند. میانگین کارایی تکنیکی سراسری بنادر مورد کاوی در بازۀ زمانی مدنظر،54.3 درصد و میانگین کارایی تکنیکی موضعی 73 درصد محاسبه شده است.
The aim of this study was to evaluate the relative efficiency of major cargo ports in Middle East over the three-year period of 2011-2013. The research data were collected from scientific resources and input and output data from statistical yearbook of the Iranian ports, maritime organization and formal website of each foreignport. Initially, the relative efficiency of ports was evaluated via two basic model of DEA-technique namely CCR-O and BCC-O and the ports were ranked accordingly using the 100% efficiency Anderson-peterson method. Based on the results of output- oriented CCR modelthatrepresents overall technical efficiency, Khorfakkan Port showed the highest and Bandar ImamKhomeini the lowest coefficient of efficiency during the given period. Based on the results of output- oriented BCC modelthatrepresents pure technical efficiency, Bushehr, Jebel Ali, KhorfakkanandAlexandria were found to have the highestandBandar ImamKhomeini the lowest coefficient of efficiency. Apart from Khorfakkan and Alexandriathat were underconstantreturns to scale, other ports were under variablereturns to scale. The scrutinized ports revealed an average of 54.3%, in technical efficiency and an average of 73% in pure technical efficiency during 2011-2013.
خلاصه ماشینی:
در اين تحقيق ابتدا با استفاده از دو مدل اساسي تکنيک تحليل پوششي داده ها، سيسيآر٦ و بيسيسي ٧ خروجي محور،کارايي نسبي بنادرکانتينري عمده منطقۀ خاورميانه ، در بازه زماني ٢٠١٣-٢٠١١ ارزيابي گرديد و سپس براساس نتايج حاصل ، بنادرکارا با استفاده از روش اندرسون -پيترسون رتبه بندي شدند.
واژه هاي کليدي : حمل و نقل دريايي ، بنادر کانتينري ، خاورميانه ، کارايي ، تکنيک تحليل پوششي داده ها ١-کارشناسي ارشد،دانشکده اقتصاد و مديريت دريا،دانشگاه علوم و فنون دريايي خرمشهر(نويسنده مسؤول ) Hajizadeh.
سو و همکاران ٤(٢٠٠٧)، در مقاله اي تحت عنوان ارزيابي و رتبه بندي بنادر کانتينري عمده در آسياي شمالي با استفاده از مدل تحليل پوششي داده ها، به ارزيابي کارايي ١٩ بندر کانتينري اين منطقه با استفاده از دو روش سي سي آر و بي سي سي خروجي محور پرداخته اند.
در اين تحقيق ،بازده نسبت به مقياس ثابت فرض شده و از مدل سي سي آر خروجي محور جهت ارزيابي بنادر استفاده شده است .
در اين پژوهش ، به منظور محاسبه و مقايسۀ ضريب کارايي پايانه هاي کانتينري از مدل سي سي آرو بي سي سي خروجي محور و براي رتبه بندي بنادر کارا از روش اندرسون -پترسون ٢ استفاده ميگردد.
واژه DEA مخفف Data Envelopment analysis به معني تحليل پوششي داده هاي يک مدل برنامه ريزي رياضي ، براي ارزيابي کارايي نسبي واحدهاي تصميم 1.
Pure technical efficiency مدل تحليل پوششي داده هاي خروجي محور ١=SE بيان کننده ي کارايي قياسي و١>SE نشانگر ناکارايي قياسي ميباشد.