چکیده:
با توجه به گسترش و پیچیدگی دعاوی مسئولیت ناشی از عیوب کالا های تولیدی، ارائه تعریف جامعی از
مفهوم عیب در حقوق مدنی ایران، در جهت رفع ابهامات، بعنوان یک خلاء قانونی ضروری بنظر می رسد.
لذا شناخت و رویکردی تحلیلی از این واژه و تبیین آن، به سیستم قضایی در تشخیص و جبران خسارات
ناشی از عیوب کالاها کمک می نماید. آنچه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته، بر خلاف تحقیقات
صورت گرفته در حیطه مسئولیت مدنی، بررسی مفهومی عیب در مسئولیتهای خارج از قرار داد (ضمان
قهری) و تمایزات آن با مسئولیتهای قرار دادی می باشد. (ضمان قهری) ناشی از عیوب دارای نکات و
ویژگی های متفاوتی خصوصا از حیث اثبات و نحوه جبران خسارت می باشد که آن را از مسئولیتهای قرار
دادی ناشی از وجود عیب متمایز میسازد، بر همین اساس، با استفاده از مبانی نظری و فقهی، همچنین
١٩٩٤ ، توصیفات کشورهای اروپایی و - دستورالعمل های تولید- ایمنی کالا (اتحادیه اروپا) ١٩٨٥
امریکایی، قوانین خاص تدوین شده از جمله مسئولیت تولید کنندگان کالا، قانون حمایت از مصرف
کنندگان، این واژه را به لحاظ مفهومی و کاربردی در حقوق تبیین نموده؛ امید است سیستم قانونگذاری
ضمن بهره گیری از الگوهای توصیفی کشورهای غربی در کنار قواعد فقهی و عرفی داخلی از مفهوم عیب
با گنجاندن تعریف جامع از این مفهوم، بصورت یک ماده مستقل در حقوق مدنی اقدام نماید.
خلاصه ماشینی:
(ضمان قهري) ناشي از عيوب داراي نکات و ويژگي هاي متفاوتي خصوصا از حيث اثبات و نحوه جبران خسارت مي باشد که آن را از مسئوليتهاي قرار دادي ناشي از وجود عيب متمايز ميسازد، بر همين اساس ، با استفاده از مباني نظري و فقهي، همچنين دستورالعمل هاي توليد- ايمني کالا (اتحاديه اروپا) ١٩٨٥ - ١٩٩٤، توصيفات کشورهاي اروپايي و امريکايي، قوانين خاص تدوين شده از جمله مسئوليت توليد کنندگان کالا، قانون حمايت از مصرف کنندگان ، اين واژه را به لحاظ مفهومي و کاربردي در حقوق تبيين نموده ؛ اميد است سيستم قانونگذاري ضمن بهره گيري از الگوهاي توصيفي کشورهاي غربي در کنار قواعد فقهي و عرفي داخلي از مفهوم عيب با گنجاندن تعريف جامع از اين مفهوم ، بصورت يک ماده مستقل در حقوق مدني اقدام نمايد.
آيا واگذاري توصيفي و تشخيص عيب به عرف ، به تنهايي ابهامت بوجود آمده در اين زمينه را رفع خواهد کرد؟ عيب به لحاظ مفهومي با تلف و مفهوم عيب در مسئوليت مدني / ١٠١ نقص چه رابطه اي دارد؟ عيب در مسئوليت مدني داراي ازچه ماهيتي برخوردار است ؟ معيار تشخيص و احراز عيوب منجر به مسئوليت مدني در حقوق ايران کدام است ؟ نوعي يا شخصي؟ به لحاظ مسئوليت ناشي از عيب کالا، چه تفاوتي در حالت قرادادي و خارج از قرارداد وجود دارد؟ کالايي که توليد کننده نهايت دقت و تلاش خود را با رعايت نظامات کيفي نموده باشد ولي بنا به شرايط زماني و مکاني يا دانش فني زمان توليد، کماکان آن محصول داراي نواقصي بوده ، ولو منافع آن بيش از زيانش باشد، باز هم کالاي معيوب محسوب شده و توليد کننده مسئول است ؟ مسئوليت مدني توليد و عرضه چنين کالاهايي با چه شخصي مي باشد؟ توليد کننده اي که روش مصرف محصول را توضيح نداده باشد چه ؟ عدم ارايه الگوي مصرف کالا بمنزله عيب کالا محسوب ميگردد؟ مسئوليت مدني ناشي از عيب کالا بر عهده چه اشخاصي مي تواند قرار ميگيرد؟ ارائه توصيفي دقيق و کامل از عيب مي تواند ما در پاسخگويي به اين سوالات ياري دهد.