چکیده:
بروز آسیبهای اجتماعی گوناگون و فقدان برنامهریزی در این حوزه، امکان ادامهی رشد طبیعی و زندگی کودکان را مختل و جوامع را با پدیدهی نوظهور کودکان کار و خیابان روبرو ساخته است. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی بررسی عوامل مؤثر در توانمندسازی کودکان کار و خیابان بر مبنای مطالعهای توصیفی ـ همبستگی بوده است. جامعهی آماری پژوهش شامل کارکنان ستادهای توانمندساز شهر تهران به تعداد 600 نفر میباشد. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامهی 39 سؤالی است که روایی آن به دو روش محتوایی و سازه و پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ (908/0) تأیید گردیده است. نتایج نشان داد که گر چه وجود مؤلفههای سرمایهی اجتماعی اعم از اعتماد، انسجام و مشارکت در بین کارکنان ستادهای توانمندساز به شکل مستقیم بر ارتقاء توانمندیهای کودکان کار و خیابان تأثیرگذار نبوده است، ولی شکلگیری روابط اجتماعی مستحکم بین مددکاران موجب خلق شبکههای گستردهی ارزشساز اجتماعی با رویکرد کارآفرینانه گردیده و ظرفیتسازی در کودکان آسیبپذیر را به صورت غیر مستقیم فراهم ساخته است.
خلاصه ماشینی:
مازومدار و احمد٥ 1 Lin 2Lanfredi et al 3Kassa Kebede 4Janssens 5Mazumdar & Ahmad (٢٠١٥) و محمدی و لشکرآرا (١٣٩١)، کارآفرینی اجتماعی را عاملی مؤثر در توسعه توانمندیهای زنان دانسته اند.
از این رو در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به بررسی تأثیر سرمایه ی اجتماعی در توانمندسازی کودکان کار و خیابان با در نظر گرفتن نقش میانجیگری کارآفرینی اجتماعی که در پژوهش های گذشته مورد توجه قرار نگرفته است و مبنای شکل دهی نوآوری در مدل پژوهش میباشد پرداخته شود.
1 Kim& Aldrich 2Barnes-Mauthe&et al 3 Schmitz 4Lewis کارآفرینی اجتماعی در حوزهی شهری کاربرد وسیعی داشته و میتوان آن را به عنوان یکی از مفاهیم مهم در مسیر توسعه و تحقق اهدافی مانند معیشت پایدار، اشتغال و درآمدزایی، ظرفیت سازی و توانمندسازی، کاهش فقر، توسعه ی زنجیرههای تولید و بازار و جز آن در نظر گرفته (مرجانی و صدری، ١٣٩٣: ٢٧٨؛ براگا و همکاران ١، ٢٠١٤: ١١) و به عنوان رویکردی نوآورانه برای برخورد با نیازهای اجتماعی با تأکید بر نوآوری و حل مسأله و از بین بردن مرزهای سنتی میان بخش های خصوصی، عمومی و غیر دولتی مطرح کرد (ویراواردنا و مرت ٢، ٢٠٠٦: ٢٢).
بنابراین با توجه به پیشینه های پژوهشی موجود در این حوزه که به برخی از آنان اشاره گردید به نظر میرسد سرمایه ی اجتماعی به عنوان مجموعه ای از 1 Braga&et al 2Weerawardena & Mort ارزشها، هنجارها و نهادها میتواند عاملی مؤثر در توانمندسازی کودکان کار و خیابان تلقی گردد.