چکیده:
هدف: پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی پژوهشهای دانشگاهی در حوزه های علوم انسانی و الهیات و معارف اسلامی انجام شد.
روش: بر اساس هدف پژوهش، کاربردی و شیوه گردآوری داده ها، آمیخته تشریحی بود. جامعه آماری، تمامی دانشجویان سال آخر تحصیلات تکمیلی و اساتید راهنما بودند. حجم نمونه برای دانشجویان، 105 نفر به شیوه تصادفی طبقه ای و برای اساتید، 39 نفر به شیوه هدفمند بود. داده ها با پرسشنامه 31 گویه ای محقق ساخته و ضریب پایایی 87/ 0 برای دانشجویان و 79/ 0 برای اساتید، جمع آوری شدند. در مرحله مصاحبه های هدایت شده، پایایی با روش بازآزمایی مقدار 78/ 0 محاسبه شد.
یافته ها: دانشجویان و اساتید راهنما بیشترین آسیبهای مرحله برنامه ریزی را در عامل انتخاب موضوع، مرحله اجرا را در سه عامل کپی برداری های پژوهشی، عدم توجه به جدول زمان بندی تحقیق و عدم برقراری تعامل صحیح بین دانشجو و استاد راهنما، مرحله تدوین نتایج را به ارتباط دادن نتایج پژوهشی به اهداف و مسئله تحقیق و مرحله دفاع را مربوط به آگاهی نداشتن دانشجویان از معیارهای ارزیابی پایان نامه ها و سلیقه ای بودن این معیارها و شرایط و جو حاکم بر دانشگاه دانسته اند.
نتیجه گیری: تمامی عوامل شناسایی شده بر شیوه هدایت پایان نامه ها تاثیرگذارند و عدم رعایت هر مرحله، منجر به بروز مسائلی از قبیل سرقت ادبی و علمی، افت کیفیت پایان نامه ها و افت مقالات مستخرج از پایان نامه ها شده است.
Objectives: The present study aims to diagnosis the academic research in the humanities and theology fields.
Method: Based on research aims and data collection، research method is applied and anatomical mixed method respectively. All final year graduate students as well as supervisors have made the population of the study from them 105 students and 39 supervisors are selected via classified random sampling method and using Kerjeci and Morgan's (1995) Table. To collect the data، research questionnaire consist of 31 items in first phase and structured interview in second phase.
Results : The results showed that students and supervisors considered the selection of thesis title as the most important diagnosis in planning phase، Low attention to time table and schedule and also lack of interaction between students and supervisors as the most important diagnosis in implementation phase، linking research results as a diagnosis of development phase، and finally lack of awareness of students about thesis evaluation criteria as a most important diagnosis in thesis defense.
Conclusion: The authors of the article conclude that all the factors identified in the study effect on the way of theses guidance and will cause to prefer unscientific criteria to scientific criteria and Poor quality arises on published theses and papers as a problem and issue.
خلاصه ماشینی:
یافتهها: دانشجویان و اساتید راهنما بیشترین آسیبهای مرحلۀ برنامهریزی را در عامل انتخاب موضوع، مرحلۀ اجرا را در سه عامل کپیبرداریهای پژوهشی، عدم توجه به جدول زمانبندی تحقیق و عدم برقراری تعامل صحیح بین دانشجو و استاد راهنما، مرحلۀ تدوین نتایج را به ارتباط دادن نتایج پژوهشی به اهداف و مسئلۀ تحقیق و مرحلۀ دفاع را مربوط به آگاهی نداشتن دانشجویان از معیارهای ارزیابی پایاننامهها و سلیقهای بودن این معیارها و شرایط و جو حاکم بر دانشگاه دانستهاند.
(نقل از: محبت، 1389) افزایش کمی دانشجویان در دانشگاههای دولتی و آزاد و مشارکت اساتید دانشگاههای دولتی با سایر دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، از جمله دانشگاه آزاد اسلامی، موجب شده است که اساتید راهنما زمان کافی برای نظارت بر پایاننامههای دانشجویان خود نداشته باشند و لذا فرایند نظارت بر پایاننامهنویسی در اکثر گروههای آموزشی دانشگاههای ایران دچار بحرانهای کیفی شود که مهمترین پیامد آن، پیمانکاری در عرصۀ پروژههای دانشجویی و مرگ تدریجی پروژهها و پایاننامههاست(عطاران، زینآبادی و طولابی، 1389).
در مرحلۀ دفاع و انتشار مقالات مستخرج از پژوهشهای دانشگاهی(پایاننامهها و رسالهها) چه آسیبهایی وجود دارد؟ ب) پیشینۀ پژوهش در بررسی پژوهشهای مرتبط با موضوع که در خارج از کشور صورت گرفته، این مطلب کاملا مشهود است که بیشتر آنها نحوۀ انجام پایاننامههای تحصیلات تکمیلی را مشخص کرده و کمتر به تعیین عوامل کلیدی در نظارت پایاننامهها پرداختهاند.
روش پژوهش با توجه به اینکه تحقیق حاضر به منظور شناسایی تنگناها و عوامل بازدارنده در نظارت مطلوب و مؤثر اساتید راهنما بر پایاننامههای دانشجویان دورۀ تحصیلات تکمیلی و ارائۀ راهکارهایی برای بهبود و رفع این محدودیتها انجام شد، سعی شده از مجموعه روشهای مختلف که اساس آنها پارادایمهای گوناگون است، به صورت متوالی برای شناسایی موانع و محدودیتها استفاده شود.