چکیده:
هدف: هدف مقاله، پاسخ به این سوال است که: عقل و خیال در فرایند طراحی معماری چه نقشی دارند؟
روش: روش یافتن پاسخ، از یک سو، بررسی محدوده مورد مطالعه در مباحث نظری حکمای اسلامی و بیشتر نظرات ابن عربی و فارابی به عنوان نمایندگان دو گرایش از اندیشمندان دنیای اسلام است و از سوی دیگر، یافتن نشانه های تاثیر این اندیشه در متون معماری و هنری است. تحقیق از نوع کیفی است و معارف به دست آمده حاصل استنتاج منطقی بر پایه معارف و گزاره های موجود است.
یافته ها: یافته ها بیانگر آنند که جزء نگری در مقابل کل نگری و کمینه گرایی در مقابل خیال گرایی معماری مدرن قابل تبیین بر پایه استفاده از قوه خیال و عقل در کار معماری و مهندسی است و در این میان تزکیه نفس معمار عامل تعادل آفرین در استفاده از این دو قوه است. این مطلب در باره معماری بومی ایرانی بر پایه تفکر سنتی قابل تبیین است.
نتیجه گیری: استفاده از ابزار عقل به تنهایی نتیجه ای کامل در دستیابی به یک طرح کامل معماری ندارد و استفاده از ابزار خیال در جهت ایجاد معماری نیز ممکن است معماری حاصل را غیر کاربردی کند؛ اما استفاده همزمان از این دو ابزار، علاوه بر ایجاد معماری خلاقانه، بر جنبه های مهندسی آن نیز تاکید می کند.
Objectives: The present study aims at answering the question of the role of intelligence and imagination in training the process of architecture planning.
Method: The method of the article is analyzing the Islamic philosopher's theories and farabi and ibn arabi as the representative of two divisions among Islamic world on one hand and on the other hand to trace the symptoms of the thoughts in written texts on art and architecture. The method of research is qualitative and logic reasoning based on knowledge.
Conclusion: The author of the survey concludes only employing intelligence will not lead to a complete architecture planning and on the other hand just usage of imagination also will not result in an functional architecture but to use them simultaneously will not only fulfill a creative architecture; but also provide the engineering aspects of the project.
خلاصه ماشینی:
بازکاوی نقش عقل و خیال در آموزش فرایند طراحی معماری ( یداله احمدی دیسفانی 1 چکیده هدف: هدف مقاله، پاسخ به این سؤال است که: عقل و خیال در فرایند طراحی معماری چه نقشی دارند؟ روش: روش یافتن پاسخ، از یک سو، بررسی محدودة مورد مطالعه در مباحث نظری حکمای اسلامی و بیشتر نظرات ابن عربی و فارابی به عنوان نمایندگان دو گرایش از اندیشمندان دنیای اسلام است و از سوی دیگر، یافتن نشانههای تأثیر این اندیشه در متون معماری و هنری است.
نتیجهگیری: استفاده از ابزار عقل به تنهایی نتیجهای کامل در دستیابی به یک طرح کامل معماری ندارد و استفاده از ابزار خیال در جهت ایجاد معماری نیز ممکن است معماری حاصل را غیر کاربردی کند؛ اما استفادۀ همزمان از این دو ابزار، علاوه بر ایجاد معماری خلاقانه، بر جنبههای مهندسی آن نیز تأکید میکند.
به نظر میرسد این اختلاف طبیعی و به میزان اولویت به کارگیری قوایی مانند عقل و خیال در کار طراحی معماری مربوط باشد.
سؤال این است که: منبع تولید و خلق ایده در معمار کجاست؟ آیا میتوان ارتباطی بین منبع ایده و قوای انسان برقرار کرد؟ کدام یک از قوای شناختی بر دیگری ارجحیت دارد؟ یا اگر رجحانی در نظر نباشد، دایرة عملکرد هر یک در فرایند طراحی معماری بر پایۀ دو دیدگاه انتخابی، کدام است؟ با کنکاش در میان این دو نگرش، این سؤال مطرح میشود که آیا عقل، منبع تصورات انسان است یا خیال؟ شاید پاسخ این پرسشها پاسخ مسئله باشد.