چکیده:
هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی میزان تاثیر«تفکر در قدرت و نعمت الهی» بر زنگارزدایی فطرت الهی و
ارتقای معنوی دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان بود. روش: در این پژوهش، از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. نمونه شامل 103 دانشجو ( 73 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه کنترل) بود. مداخله مبتنی بر تفکر هر هفته قبل از آموزش کلاسی طی 12 جلسه اجرا و به مدت 10 دقیقه تفکر در نعمت و قدرت پروردگار در برنامه روزانه دانشجویان گروه آزمایش گنجانده شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل آماری داده ها از طریق تحلیل کوواریانس، نشان داد که بین میانگین نمره های پس آزمون زنگارزدایی فطرت گروه آزمایش و کنترل، تفاوت معناداری وجود دارد؛ به نحوی که مداخله آموزشی «تفکر در قدرت و نعمت الهی» می تواند در زنگارزدایی فطرت و ارتقای معنویت تاثیرگذار باشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد با وجود اینکه فطرت آدمی بر وجوب تعظیم عظیم، احترام حاضر و شکر منعم مفطور است، ولی زنگار فطرت این امور را کم رنگ یا انسان را در انتخاب مصداق آن به خطا می کشاند که انسان با تفکر در عالم هستی می تواند آن را بزداید تا ایمان پایدار، عمل صالح، صفات حمیده و اعتقادات صحیح نمود یابد.
Objectives: The present research aims at analyzing the effect of thinking
about divine omnipotence and beneficence of Allah on purifying the
original nature of university students of Kerman shahid Bahonar
University and their spiritual transcendence. Method: The method
of the article is pre-test and post-test with control group. The sample
included 103 students ( 73 experimental group and 30 control).
Statistical analysis of the data is conducted through covariance
analysis. Results: The results of the research indicate a significant
difference between the experimental and control group in the
average scores of post-tests on purifying original nature in a way
that thinking about divine omnipotence and beneficence of Allah
will influence on the purification of original nature and spiritual
transcendence. Conclusion: The author of the survey concludes in
spite of the awareness of human being original nature (the necessity
of glorification and magnifying God's way marks and gratefulness);
the impurities weaken such features. Therefore the man has to
contemplate about the universe to develop permanent faith, pious
act, praiseworthy attributes and true beliefs.
خلاصه ماشینی:
همچنین تفکر در سیرۀ بزرگان و عرفا در مسیر سیر و سلوک الیالله جایگاه عظمایی به خود اختصاص داده است و بزرگانی همچون: ملا احمد نراقی در کتاب اخلاقی «معراج السعاده» و امام خمینی(ره) در کتاب «اربعین حدیث»، به جایگاه تفکر اشاره کردهاند؛ زیرا «فکر» که همان اندیشه و بررسی علل و اسباب و خصوصیات یک چیزی است در مسیر تربیتی، بر فطرت انسان که خداشناسی به طور اجمال و نهفته روح و روان انسانی است(حسینی همدانی، 1404، ج 12: 419) و مفطور بر اموری همچون: وجوب تعظیم عظیم، احترام حاضر، شکر منعم(امام خمینی، 1383: 11-10)، حمد محمود، تکریم صاحب کمال، تجلیل صاحب جمال و غیر آن است، تأثیر میگذارد؛ چرا که در گذر ایام، در اثر غفلت، گناه، اخلاق ذمیمه و اعتقادات باطله، بر فطرت الهی زنگار مینشیند و این امور فطری، کمرنگ و گاه رنگ میبازند.
بنابر این، نتیجه گرفته میشود که بین میزان واریانس نمرات مقیاس زنگارزدایی گروه آزمایش و کنترل در پسآزمون تفاوت معنادار وجود ندارد و این پیشفرض رعایت شده است.
اما یافتههای این مطالعه نشان داد که هر چند هر دو گروه در معرض مداخلۀ آموزشی مبتنی بر معنویت طبق سرفصل کتاب تفسیر موضوعی قرآن کریم از دروس معارف اسلامی دانشگاه قرار گرفتند، ولی آموزش تفکر در قدرت و نعمت خداوند متعال در گروه آزمایش، تأثیر بسزایی در زنگارزدایی فطرت الهی، ظهور و ارتقای ایمان پایدار، عمل صالح، صفات حمیده و اعتقادات صحیح انسان دارد.