چکیده:
مطابق مفاد گزارههای متعدد قرآنی و سنت نبوی (ص)، لعن بر افرادی که عنوان فاسق یا کافر بر آنها تطبیق یابد، نه تنها مشروع، بلکه در مواردی لازم است و چنین نیست که لعن تنها بر جنس افراد و نه شخص افراد مشروع باشد، همانطور که برخی دانشوران حوزه فقه اهل سنت پنداشتهاند. البته گسترهی حکم مذکور در مواجهه با دلایل حفظ نظام اسلام و پاسداری از آن که در پرتو حفظ اتحاد مسلمین و جامعه اسلامی تبلور مییابد، چندان هُویدا نیست؛ چنانکه بنابر عقیدهی گروهی، یکی از اوصافی که حاکی از فسق و کفر است بر برخی مصادیق تطبیق یابد و آن مصادیق مورد احترام گروهی دیگر از مسلمانان باشد، مطابق فقه اسلامی، مخصوصاً فقه جعفری، آیا مکلّف میتواند به استناد ادلّه، به لعن آن مصادیقِ خاص مبادرت ورزد؟. حفظ نظام اسلام در گِرو حفظ اتحاد مسلمین است و آن بدون احترام مسلمانان، از هر گرایش و مذهب، به مقدّساتِ دیگر مسلمانان امکانپذیر نیست؛ بنابراین با پدیدار شدن عنوان ثانوی، اهانت و توهین حتی در قالب لعن به مصادیقی که مورد احترام گروهی از مسلمانان، از مذاهب اسلامی هستند، مشروع نخواهد بود و لعن در این موارد باید با همان عناوین کلی و بدون تطبیق بر مصادیق انجام گیرد.
In accordance with the contents of several Quranic and Sunnah statements, not only curst upon people proved to be lecher or infidel is legal, but, in some cases, it also is essential. Unlike some Sunni jurisprudents suppose, this curst is not legal only upon such people’s nature or characteristics. In mentioned verdict, of course, one must observe whatever essential for maintaining unity among Islamic sects; this is due to different perspectives about correctness of rituals and beliefs among those sects. What, according to idea of a sect, feature implying deviation and infidelity of a person is proved? According to Islamic jurisprudence and Jafari jurisprudence in particular, can the obligated person, reciting reasons, do curst upon that particular person? Maintaining Islamic system depends on maintaining Muslims’ unity, and this will not be accomplished by neglecting the respect of any Islamic sect toward the sacred issues of other Muslims; therefore, by emergence of a secondary title, offense or insult, even in the form of curst upon the lecher and infidel people respected by a sect of Muslim is not legal and curst in such cases must contain general titles without naming special people.
خلاصه ماشینی:
البته گسترهی حکم مذکور در مواجهه با دلایل حفظ نظام اسلام و پاسداری از آن که در پرتو حفظ اتحاد مسلمین و جامعه اسلامی تبلور مییابد، چندان هویدا نیست؛ چنانکه بنابر عقیدهی گروهی، یکی از اوصافی که حاکی از فسق و کفر است بر برخی مصادیق تطبیق یابد و آن مصادیق مورد احترام گروهی دیگر از مسلمانان باشد، مطابق فقه اسلامی، مخصوصا فقه جعفری، آیا مکلف میتواند به استناد ادله، به لعن آن مصادیق خاص مبادرت ورزد؟.
حفظ نظام اسلام در گرو حفظ اتحاد مسلمین است و آن بدون احترام مسلمانان، از هر گرایش و مذهب، به مقدسات دیگر مسلمانان امکانپذیر نیست؛ بنابراین با پدیدارشدن عنوان ثانوی، اهانت و توهین حتی در قالب لعن به مصادیقی که مورد احترام گروهی از مسلمانان، از مذاهب اسلامی هستند، مشروع نخواهد بود و لعن در این موارد باید با همان عناوین کلی و بدون تطبیق بر مصادیق انجام گیرد.
نظر به اهمیت لعن و تبری از متصف شدگان به عنوان کفر و فسق و جایگاه اتحاد مسلمین و حفظ نظام اسلام در پرتو آن در فقه اسلامی، ضروری است با نگاهی به ادلهی لعن، از قرآن و سنت نبوی (ص)، حکم لعن و حدود آن مورد توجه قرار گیرد و در ادامه، میانکنش ادلهی حفظ نظام اسلام با ادلهی لعن از منظر فقه اسلامی تبیین گردد، تا هرگونه افراط و تفریطی که باعث وهن مذهب میشود صورت نگیرد و این امر با مراجعه به متون و منابع فقهی و تتبع در آن، صورت میپذیرد.