چکیده:
مسئلة محوری مقالة حاضر بررسی و تحلیل تکثر معنای زندگی از دیدگاه ملاصدر است. نگارندگان در این مقاله با استفاده از مبانی ملاصدرا در سه ساحت معرفتشناختی، هستیشناختی و انسانشناختی به تحلیل و تبیین تکثر معنای زندگی پرداختهاند. در این جستار، در ساحت معرفتشناختی با تکیه بر دو نگرش ثبوتی و اثباتی ملاصدرا نسبت به زندگی، تکثر معنای زندگی را تحلیل خواهیم کرد. در بعد هستیشناختی با استفاده از دو نظام نظام وحدت تشکیکی و وحدت شخصی وجود، در قالب ظهور متفاوت اسمائی و تکثر ظهورات با استفاده از مؤلفههای چون خداوند، دین و عشق به حقتعالی، به تحلیل تکثر معنای زندگی میپردازیم. در ساحت انسانشناختی نیز با استمداد از تبیین کثرت نوعی انسان در دو نظام وحدت تشکیکی و وحدت شخصی وجود، این مسأله را واکاوی خواهیم کرد.
خلاصه ماشینی:
لذا نگارندگان در اين تحقيق درصددند با عرضۀ اين مسئله به فلسـفۀ صدرا به تحليل وجوه گوناگون آن بپردازند و با بهره منـدي از ابعـاد گونـاگون فلسـفۀ او، خصوصا ساحت هاي هستي شناختي ، انسان شناختي و معرفت شناختي ، درصدد واکاوي اين سؤالات هستند: کداميک از عناصري که در اين سه ساحت وجود دارد، به تحليـل معنـاي زندگي کمک مي کند؟ و با توجه به اين عناصر نوع رويکرد ملاصدرا در مواجهه با مسـئلۀ معناي زندگي چگونه بوده است ؟ همچنين نگارندگان درصدد پاسخ به اين سؤال هسـتند: آنچه از فلسفۀ ملاصدرا در اين فقره مي توان استنباط کرد، معناي واحد زنـدگي اسـت يـا معاني متکثر زندگي ؟ ٢.
البته لازم بـه ذکـر اسـت ، تلقـي از ايـن دو نگـرش ، اسـتنباط نگارندگان از اقوال ملاصدراست و اين مسئله ، به نحو روشني در فلسـفۀ ملاصـدرا مطـرح نشده ، اما با توجه به امکانات دروني فلسفۀ ملاصدرا، به نظر مي رسد اين تفکيک ، خاسـتگاه مناسبي براي تحليل معناي زندگي و تکثر آن باشد و به نظر مي رسد اگر قوة ادراک عقلانـي در انسان پرورش يابد و آدمي تابع احکام و قواعد عقلي قرار گيرد، نگرش ثبوتي بـه همـه چيز ازجمله زندگي خواهد داشت ، اما اگر حصر نظر به خيال شود در اين صورت زندگي او توأم با تقليد خواهد بود.
وجه ديگر تبيين کثرت نوعي انسان ، در مدل اول ، تبيين بر اساس کثرت اسـما اسـت و اين کثرت اسما به طور مستقيم در تکثر معناي زندگي دخيل است ؛ با ايـن توضـيح کـه در نظام وحدت شخصي وجود، نفس با وجود قابليت مظهريت اسماي گوناگون الهي به امکان فقري ، ممکن است و در تمام مراتب وجودي ، قيام به حق تعالي دارد و در هـر مرتبـه اي از مراتب وجودي ، جلوه و شأني از شئون حق تعالي را ظاهر مي کند.