چکیده:
بدون تردید اهتمام به علم و رویکرد علمی به قرآن، متاثر از رویکرد اثباتگرایانه حاکم بر دوران جدید در غرب است که بر اثر پیشرفتهای شگفت علمی، نوعی خوشبینی نسبت به علم و آینده در ذهن انسان امروزی به وجود آورد. جهان اسلام در رویارویی با دنیای غرب، بهشدّت متاثرشد، به گونه¬ای که علمی بودن را مساوق با درست بودن دانستند؛ از اینرو؛ غیر علمی خواندن اسلام و آموزه¬های آن را متحجرانه خوانده و موافقان علمی دانستن آن را روشنفکرانه تلقی نمودند. این نحوه نگرش در سخنان پیشگامان اصلاحطلبی معاصر، از جمله سید جمالالدین، محمدعبده، سر سید احمدخان، طنطاوی و دیگران قابل دستیابی است. در این نوشتار برآنیم تا معنی تفسیرعلمی را بیان نموده و مخالفت یا موافقت سید جمال با این شیوه تفسیری را بررسی نمایم.
خلاصه ماشینی:
"علم، تفسیر، تفسیرعلمی، سیدجمال الدین دانشجوی دکترای اندیشه معاصر مسلمین جامعة المصطفی العالمیة (واحد تهران) مقدمه قرآن کریم به عنوان معجزه جاویدان آخرین فرستاده خدا از جهات مختلف از سوی افراد گوناگون مورد توجه بوده است؛ زیراکه این معجزه از جنس معجزات دیگر انبیاء نبوده که فقط برای تحریک اعجاب بینندگان و پذیرش رسالت پیامبر نازل شده باشد و بعد از پذیرش رسالت کارایی خود را از دست بدهد، بلکه قرآن معجزه جاویدان است که خود آن هدف پذیرش برای همه دورهها است، تا به عنوان عالی ترین سرمشق، همیشه مورد قبول بوده و در دسترس بشر قرار داشته باشد.
همان طور که مخالفان قرآن در برابر آن سر تسلیم فرود میآورند و به عظمت آن اعتراف می کنند؛ د) هنگامی که ظواهر بعضی آیات قرآن، با مطالب علمی معارض شود، ناچاریم قرآن را تفسیر علمی کنیم تا تعارض آنها رفع شود؛ ه) اعجاز قرآن برای اعراب به وسیله الفاظ و ترکیب جالب و غیر قابل تقلید آن، اثبات می شود؛ اما برای ملت های غیر عرب که نمی توانند اعجاز ادبی قرآن را درک کنند لازم است که تفسیرعلمی از قرآن صورت گیرد، زیرا اعجاز علمی قرآن، آنان را قانع و به طرف اسلام جذب میکند؛ و) پارهای از دانشمندان استدلال میکنند که در قرآن همه علوم بلکه همه چیز وجود دارد و به آیاتی مانند: «ونزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شیء»(نحل/89) استدلال میکنند."