چکیده:
: فلسفه اسلامی که با الکندی (252 ـ 185 ه.) آغاز میشود، هنوز بصورت یک جریان فکری
زنده تداوم یافته و اگرچه با تغییر مقتضیات زمان، محتاج بازنگریهایی است، ژرف اندیشیهایی نیز در
آن هست که در فلسفههای دیگر یافت نمیشود و لذا نمیتوان براحتی آن را نادیده گرفت. در قرن
معاصر، عدهای درباب فلسفه اسلامی دست به نگارش تاریخ فلسفه مدون زدند که از بهترین نمونههای
آن، کتاب تاریخ فلسفه اسلامی است که در سال 1996م. زیر نظر سیدحسین نصر و الیور لیمن منتشر
شده است. لیمن و نصر تذکر میدهند که این کتاب را متخصصانی نوشتهاند که گاه خود روشها و
دیدگاههای مغایر و حتی مخالف داشتهاند. این کتاب در دو مجلد و مشتمل بر 11 بخش و 71 فصل
است؛ بیش از 50 صاحبنظر در فلسفه اسلامی از بیش از 16 کشور در تدوین آن مشارکت داشته و
درباره جنبههای مختلف فرهنگی، دینی و فلسفی فلسفه اسلامی مقاله نوشتهاند. هر یک از فصلهای
کتاب را یکی از متخصصان در آن زمینه فراهم کرده که این امر باعث شده است خواننده با دستیابی به
اطلاعاتی جامع و دقیق در هر زمینه، از مطالعه بسیاری از کتابها بینیاز شود. اما دو نقطهضعف دراین
کتاب وجود دارد: یکی آنکه همه مباحث یکسان بررسی نشده و متعرض همه فیلسوفان مسلمان نیز نشده
است؛ دیگر آنکه اختلاف آرا و دیدگاهها به حد افراط میرسد تا آنجا که لیمن و نصر مجبور شدهاند دو
مقدمه مستقل ـ بجای یک مقدمه مشترک ـ بنویسند.
خلاصه ماشینی:
"در همان مقدمه این دو نویسنده، به مسأله تسمیه این فلسفه به «فلسفه اسلامی» یا «فلسفه عربی» نیز توجه داشته و تأکید کردهاند که با وجود نگارش کتابهای زیادی به زبان عربی در این زمینه، مشکل بتوان آن را «فلسفه عربی» خواند؛ چرا که هم کتابهایی به زبانهای دیگر در این باب نوشته شده و هم بیشتر فلاسفه آن، غیر عرب بودهاند؛ بعلاوه، اهتمام به فلسفه در عالم اسلامی، تا حد زیادی به مسأله نقش فلسفه در علم کلام، عرفان، و اصول فقه که وجه جامعشان، اسلامیبودن آنهاست، نه تعلقشان به قوم عرب، برمیگردد.
کتاب تاریخ فلسفه اسلامی در دو مجلد و مشتمل بر 11 بخش و 71 فصل است؛ بیش از پنجاه صاحبنظر در فلسفه اسلامی از بیش از شانزده کشور در تدوین این کتاب مشارکت داشته و درباره جنبههای مختلف فرهنگی، دینی و فلسفی فلسفه اسلامی مقاله نوشتهاند و ادعا شده که این تنوع نویسندگان، نه فقط به دلیل تخصص ویژه آنها، بلکه بدین منظور است که عقاید متنوع و وسیعی ارائه شود.
هر یک از فصلهای این کتاب را یکی از متخصصان مربوط به همان زمینه فصل فراهم کرده و این باعث شده است که محتوای کتاب از نظر اندیشه و معلومات فلسفی چنان عمیق و پربار شود که هر خوانندهای که بخواهد در جنبههای مختلف فلسفه اسلامی اطلاعات جامع و دقیقی کسب کند، از بسیاری کتابهای دیگر بینیاز شود؛ هر چند که باید گفت این کتاب به تمامی مطالب فلسفه اسلامی بطور مساوی نپرداخته و متعرض همه فیلسوفان مسلمان نیز نشده است."