چکیده:
تبیین روش استنباط نظریه اقتصادی از کتاب و سنت یکی از پیشنیازهای نظریهپردازی در اقتصاد اسلامی است. این مقاله با روش «اجتهادی ـ تحلیلی» ضمن ارائه روشی برای استنباط نظریات اقتصاد اسلامی از کتاب و سنت، مراحل آن را بر «توازن» تطبیق میکند. در روش پیشنهادی، پس از طرح موضوع و شناسایی اولیة متغیرهای مرتبط با آن، مجموعة اطلاعات به دست آمده به دانش اقتصاد رایج عرضه و موضوعشناسی عمیق ـ در سه سطح مفهومشناسی، بررسی سیر تاریخی، و کشف مبانی ـ در اقتصاد رایج صورت میگیرد. در مرحلة بعد، جستوجو برای کشف مبانی اسلامی مرتبط با موضوع آغاز میشود. در ادامه راهبردهای مرتبط با موضوع از کتاب و سنت، که نوعا در قالب احکام پنجگانه ظهور پیدا میکند، به روش «اجتهادی» استخراج میشود. ضمیمه شدن راهبردهای استخراج شده به مبانی، محقق را به سمت نظریه سوق میدهد. در این مرحله، متغیرهای مرتبط با موضوع مجددا ارزیابی میشوند تا متغیری از قلم نیفتاده باشد و یا متغیر غیرمرتبطی به مجموعة متغیرها افزوده نشده باشد. «انسجامبخشی و یکپارچهسازی» مرحلة پایانی و اساسی فرایند استنباط نظریة اقتصادی از کتاب و سنت است.
redit purchasing of securities is one of the effective means used in the capital markets of developing countries، including Iran، to attract liquidity out of the market. If properly organized and if statutory regulations are observed، credit purchasing can increase the efficiency of the market and improve the way of setting a fair price. Although most countries adopt a system of credit transactions which has outstanding characteristics، the way of devising its infrastructure and putting it into practice should be flexible and suitable for that country or market such that it can change over the time. In the common model of credit purchasing، banks and financial institutions provide brokers with their resources and brokers give them to customers by receiving authentic documents. Using an analytical method and examining the view of fiqhi and financial experts، the present paper uses Murabah and Wakalah contracts to optimize the common model of credit purchasing. The paper proposes models for credit purchasing in the capital market with particular reference to the central investment company and specialized bank.
خلاصه ماشینی:
محقق اقتصاد اسلامی پس از آگاهی از نظریات آنها، با این پرسش مواجه میشود که آیا نظریة مزبور از دیدگاه اسلام تأیید شده است؟ این پرسش میتواند آغازی بر طرح مسئله باشد و در نهایت، به استنباط نظریه ختم شود.
تطبیق: در مسئلة توازن، محقق به دنبال آن است که بداند بر اساس معارف و آموزههای اسلام، آیا شارع مقدس به دنبال آن بوده است که توازن و همسنگی اجمالی بین افراد جامعه در تملک ثروتهای طبیعی، درآمد، داراییها، و مصرف برقرار شود؟ بر همین اساس، میتوان گفت: مالکیت حقیقی خداوند، خلافت و جانشینی عام انسان، امانت بودن اموال در دست انسان (امانت به معنای عام)، استحقاق عوامل تولید، عدالت توزیعی، منابع طبیعی و ثروتهای اولیه، ثروتمندان، فقرا و مساکین و محرومان، خانواده، دولت، آحاد مسلمانان، انفاقهای واجب و مستحب، عناصر و متغیرهایی هستند که با مسئلة «توازن» ارتباط دارند و برای استنباط نظریه، باید بر روی آنها تمرکز شد.
امروزه اطلاع از این مباحث، بدون تسلط بر دانش اقتصاد متعارف امکانپذیر نیست؛ غالب منابع موجود در این زمینه، متعلق به خارج از دنیای اسلام بوده و توسط اقتصاددانان غربی نگاشته شده است، محقق اقتصاد اسلامی با مراجعه به آثار تولید شده ، میتواند از تحقیقات موجود برای شناسایی موضوعات پیچیدة اقتصادی و متغیرهای مؤثر در آن و نحوة عملکرد آنها بهره ببرد و از ذخایر تجربة بشری استفاده کند.