چکیده:
پس از بروز بلایا و حوادث غیرمترقبه، یکی از مهمترین مسائلی که در زمینه حفظ سلامت عمومی مورد توجه قرار میگیرد، تامین آب آشامیدنی سالم است. بنابراین، قبل از وقوع بحران باید تمهیداتی جهت تامین آب شرب اضطراری در موقع بحران اندیشیده شود. شهر بیرجند دومین شهر در ایران است که از لولهکشی آب شهری برخوردار گردیده است. بهعلت موقعیت سیاسی و استراتژیک شهر بیرجند، با توجه به فاصله بسیار کم این شهر و مرز با کشور افغانستان و نیز واقعشدن بهعنوان مرکز استان که در آن نهادها و مراکز مهم درجه دو کشوری استقرار دارند، هر دو نوع تهاجم زمینی و هوایی محتمل است. در این تحقیق پارامترهای موثر بر بهینهسازی محل استقرار ایستگاههای تامین آب در شرایط اضطراری و بحران شناسایی و مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت که عبارتند از: چاههای آب شرب، ایستگاههای پمپاژ آب، خطوط گسل واقع در محدوده شهری، خطوط ارتباطی اصلی، مشترکین خاص و کاربری اراضی. جهت تعیین وزن و ضریب موثر در روابط نهایی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مقایسه دوبهدو بین پارامترها صورت گرفته تا وزن هرکدام در تابع هدف تعیین گردید. سپس با ضرایب بهدستآمده از AHP، با رویهم اندازی لایهها و اعمال فرمول جمعبندی لایهها براساس وزن هر معیار در محیط نرمافزار GIS محدوده بهینه تعیین شد. در انتها برای بهبود نقاط ناسازگار حاصل از GIS با اتخاذ تدابیر مدیریتی، نقاطی در نزدیکی این نقاط و با درنظرگرفتن نوع کاربری اراضی انتخاب گردید.
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق پارامترهای موثر بر بهینهسازی محل استقرار ایستگاههای تأمین آب در شرایط اضطراری و بحران شناسایی و مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت که عبارتند از: چاههای آب شرب، ایستگاههای پمپاژ آب، خطوط گسل واقع در محدوده شهری، خطوط ارتباطی اصلی، مشترکین خاص و کاربری اراضی.
در این تحقیق، هدف آن است تا با بهرهگیری از روشهای نرمافزاری GIS به ارتباط عوامل اثرگذار در تعیین محل استقرار ایستگاه آب شرب پرداختهشده و پارامترهای موردنظر با توجه به میزان تاثیر و اهمیت در نتیجه با یکدیگر مقایسه شوند؛ اما بهدلیل بررسی عوامل در شرایط خاص بحران معیارهای تعیین ایستگاههای آب شرب با شرایط عادی متفاوت خواهد بود.
پارامترهای موثر در بهینهسازی محل استقرار ایستگاههای تأمین آبشرب شرایط بحرانی شهر بیرجند عبارتند از: چاههای آب شرب، ایستگاههای پمپاژ آب، خطوط گسل واقع در محدوده شهری، خطوط ارتباطی اصلی، مشترکین خاص و کاربری اراضی.
3- نتایج و بحث در این تحقیق برای تعیین محل استقرار ایستگاههای تأمین آب شرب در شرایط بحران، روش مکانیابی با سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده گردید که در این راستا فرآیند تحلیل سلسله مراتبی نیز جهت وزندهی پارامترها موثر بود.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (5): نقشه مکانیابی محل احداث ایستگاه تأمین آب اضطراری 4- نتیجهگیری با استفاده از روشهای سامانه اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی این نتیجه حاصل گردید که محدودهای واقع در مرکز شهر بیرجند و در حدود خیابان شهید مطهری و خیابان انقلاب با درنظرگرفتن تمام لایههای اطلاعاتی بهعنوان بهترین محدوده جهت استقرار ایستگاه تأمین آب درنظر گرفته شد.