چکیده:
استفاده روز افزون از فناوریهای اطلاعات از جمله رایانه و اینترنت، شرایط لازم را برای انواع جرائم سازمان یافته و غیر سازمانیافته اینترنتی فراهم کرده است. روزانه، هزاران نفر در جهان قربانی جرائم سایبری هستند و آگاهی چندانی نیز از انواع جرائم و نحوه وقوع آنها ندارند. در دهه 1990 که شبکه جهانی اینترنت فراگیر شد، جرائم رایانهای از جنبه اقتصادی وسیعتر شده و ابعاد جدیدتری به خود گرفته است. این مقاله به بررسی و شناسایی عوامل موثر بر وقوع جرائم مالی در فضای مجازی و راههای پیشگیری از آن میپردازد. در این پژوهش، از رویکرد کیفی و با توجه به هدف مطالعه و دستیابی به بررسی نظاممند (دادههای کیفی)، برای جمعآوری داده¬ها از مصاحبه نیمه ساختیافته و ابزار پرسش باز و مصاحبههای پیاده شده و به طور خاص از روش تئوری داده بنیان استفاده شده است. عملیات اصلی در تجزیه و تحلیل مورد استفاده در تحقیق عبارت است از کدگذاری و یادداشتبرداری. با توجه به مصاحبههای انجام شده، عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی، انسانی و فناورانه (تکنولوژیکی) بر مجرمان تاثیر میگذارد تا دست به جرم مالی بزنند؛ این عوامل شامل مواردی از قبیل تورم، بیکاری، گمنامی در فضای مجازی و کسب هویت مجازی، دسترسی به اینترنت، گستره جهانی داشتن اینترنت، سن، جنس، فقر، وضعیت خانوادگی، گروه همسالان، محیط زندگی فرد و غیره است. با توجه به یافتههای تحقیق، فیشینگ، اسکیمینگ، فارمینگ و تزریق، بیشترین جرم محسوب میشد. ایجاد وبسایتهای جعلی مشابه با سایت قانونی بانک و همچنین استفاده از تلفن و ایمیل از این جهت که افراد را گمراه کرده و در افراد ایجاد نگرانی میکنند، قربانیان زیادی دارد. در همین زمینه، براساس یافتهها به ارائه پیشنهادهای کاربردی برای کنترل و پیشگیری از جرائم مالی در فضای مجازی پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
عوامل مؤثر بر وقوع جرائم مالی در فضای مجازی ؛ با روش تئوری داده بنیان تاریخ دریافت : ٩٦/١٠/١٦ تاریخ پذیرش : ٩٧/٠٢/٣٠ از صفحه ٢٠٩ تا ٢٢٤ رضا قیاسی ١، علی رستگار٢، صدیقه احمدپور٣، بهزاد هادی پور 4 چکیده استفاده روز افزون از فناوری های اطلاعات از جمله رایانه و اینترنت ، شرایط لازم را برای انواع جرائم سـازمان یافته و غیر سازمان یافته اینترنتی فراهم کرده است .
با توجه به مصاحبه های انجام شده ، عوامل مختلف اجتماعی ، اقتصادی ، انسانی و فناورانه (تکنولوژیکی ) بر مجرمان تأثیر می گذارد تا دست بـه جـرم مـالی بزننـد؛ ایـن عوامـل شـامل مواردی از قبیل تورم ، بیکاری ، گمنامی در فضای مجازی و کسب هویت مجازی ، دسترسی به اینترنت ، گستره جهانی داشتن اینترنت ، سن ، جنس ، فقر، وضعیت خانوادگی ، گروه همسالان ، محیط زندگی فرد و غیره است .
ملکـی (١٣٩٦) نیز در پایان نامه خود تحت عنوان «شناسایی روش های نوین کلاهبرداری مالی در فضای سایبر و ارائه راهکارهـای پیشـگیرانه »، بـیش تـرین تـأثیر در پیشـگیری از وقـوع جـرائم کلاهبرداری مالی سایبری را افزایش سواد فناوری اطلاعات در میان کاربران دانسته است .
همچنین ، فیشینگ تکنیک شناخته شده ای است که با ایجاد وب سایت های جعلی طراحی شده ، مشابه یک سایت قانونی بانک یـا مؤسسـه مـالی و بـا اسـتفاده از روش هـای هـرزه نگـاری سیسـتمی جهـت موجـه و قـانونی جلـوه دادن بـه استفاده کنندگان می پردازد (صادقی ، ١٣٩١، ص٤٨).