چکیده:
در کنار اقدامات نظامی، یکی از مهمترین روشهای مداخله در کشورها، نفوذ در آنها از طریق سیاستهای فرهنگی است. یکی از ابزارهای مهم و کارآمد دشمن برای نفوذ فرهنگی، رسانه است. قرآن کریم به طور جدی به مسئلة شناخت دشمنان امت اسلامی و روش نفوذ آنها در جامعه توجه کرده است. در حال حاضر، رسانه ابزار مهمی برای دشمنان جهت رخنه و نفوذ است. بنابراین باید روشهای آنان را برای نفوذ از طریق این ابزار بشناسیم تا بتوانیم با آمادگی کامل در برابر ترفندهایشان بایستیم. در این پژوهش با بررسی آیات قرآن بهروش توصیفی ـ تحلیلی، بهدنبال نظرات قرآن دربارة دو روش مهم دشمن در نفوذ فرهنگی از طریق رسانه، یعنی شایعهپراکنی و شبههافکنی، هستیم.
جستوجو در قرآن کریم نشان میدهد، شایعهپراکنی دشمنان اثراتی مانند اضطراب و ناآرامی در جامعه، شیوع نسبتهای ناروا و نیز ایجاد تزلزل در باورهای دینی دارد. همچنین از آیات قرآن برمیآید، شبهة جبر، شبهة دروغ بودن وعدههای الهی و شبهة غیرالهی بودن قرآن، از آثار روش دیگر نفوذ فرهنگی (یعنی شبههافکنی) است.
خلاصه ماشینی:
از مواردی که در قرآن کریم ـ این معجزة جاوید ـ به آن توجه داده شده، روش دشمنان برای ضربه به جوامع اسلامی از طریق ایجاد شایعه و پخش آن بین افراد جامعه است.
شایعه و ایجاد اضطراب و ناآرامی هنگامی که پیامبر اکرم( به جنگ میرفت، گروهی از منافقان مدینه شایعاتی دربارة او پخش میکردند؛ مثلا میگفتند: پیامبر( کشته یا اسیر شده است و با این کارشان مسلمانان را دچار غم و غصه میکردند.
میتوان ادعا کرد این آیه دلیل دیگری بر توجه دادن به اهمیت روش شایعهپراکنی برای نفوذ در جامعة اسلامی است و اینکه به چه میزان میتواند در اجتماع مسلمانان اثرگذار باشد؛ زیرا خداوند داشتن حب اشاعه را هم مورد عقاب قرار میدهد تا هم دشمنان را از عاقبت کارشان بترساند و هم مؤمنان را نسبتبه خطرات عظیم نشر خبرهای دروغ بهوسیلة دشمنان و افراد منافق، متوجه گرداند.
بنابراین، میتوان گفت از روشهای مهم دشمن برای نفوذ فرهنگی از طریق رسانه در جامعة اسلامی، تغییر اعتقاد بر پایة جعل و پخش شایعات است.
ارتباط جوانان و عموم مردم با رسانه و فضای مجازی، زمینة بهتری برای نفوذ دشمن با استفاده از روش ایجاد شبهه و پخش آن، فراهم آورده و در قرآن کریم به موارد متعددی از کاربرد این شیوه اشاره شده است؛ شبهة جبریه، شبهة دروغ بودن وعدههای الهی و شبهة غیرالهی بودن قرآن، از جمله شبهاتی است که در جامعة امروز نیز جاری است.
در حال حاضر یکی از تهدیدهای جدی از طریق رسانه، استفاده از روشهای شایعهپراکنی و شبههافکنی است که دشمن از این زمینة مساعد، برای نیل به اهداف خود و نفوذ و رخنه در فرهنگ جامعة اسلامی بهرة فراوان میگیرد.