چکیده:
شهر در طول تاریخ خود رشد میکند، متحول میشود و کالبد آن تحت تاثیر جریانهای
اقتصادی، اجتماعی و عوامل طبیعی دچار تغییرات گوناگون میگردد. اما این تغییرات در طول
قرون از سرعت و شدت یکسانی برخوردار نبوده و در هر لحظه از تاریخ، آینة تمامنمای
فرهنگ گذشته، حال و انعکاس زندگی ادوار مختلف است. شهر مطلوب شهری است که در
حین رشد و توسعه و ایجاد فضاهای جدید، کالبد قدیمی وعناصر موجود در آن، مطابق با
نیازهای نوین احیاء شده و مورد استفاده قرار گیرد و در این روند، ارتباطی منطقی و سازنده
بین فضای قدیم و فضای جدید برقرار نماید به نحوی که یکپارچگی و هویت شهری حفظ
گردد. کالبد شهر، در مجموع گویای تاریخ آن میباشد. حفظ و نگهداری نواحی مرکزی
شهرها و فضاهای قدیم، بدون تغییر نه منطقی است و نه ممکن. بنابراین دغدغة برنامهریزان
شهری، توجه به هستههای اولیة شهری در چارچوب رهیافتهای تجربه شدة دنیا است که
بتوان با نگاهی چندبعدی و با نگرشی راهبردی، به رفع افت شهری شناسایی شده پرداخته و
راهبردهای اصولی ارایه دهند. در این پژوهش هدف، کشف وقوع افت شهری در ناحیة
مرکزی- تاریخی شهر قزوین و بهکارگیری رهیافت تجدید حیات شهری در راستای معکوس
توصیفی- تحلیلی و » نمودن جریان تغییر و افت شهری میباشد. روش کار در این پژوهش
است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، از رو شهای متعددی، در مراحل مختلف « پیمایشی
برای پردازش اطلاعات تحقیق و از تکنیک Excel انجام تحقیق استفاده شده است. از نرمافزار
برای تدوین راهبردها و استراتژیهای تجدید حیات شهری بهره گرفته شده است. SWOT
یافتههای پژوهش نشان میدهد که سطح پایین سواد و مهارت ساکنین و عدم مشارکت
چندسویه عمدتا از علل وقوع افت شهری در ناحیة مورد برنامهریزی بوده است. در این راستا
پیشنهادهای لازم و ساختار سازمانی برای اجرای خط مشی ها به منظور تجدید حیات ناحیة
مورد مطالعه ارایه گردید.
خلاصه ماشینی:
جدول ١: نشانه های افت شهری در ناحیة مورد برنامه ریزی (رجوع شود به تصویر صفحه) برای دستیابی به نظرات افراد محلی در زمینة شناسایی مشکل و پیشنهادهای آنها برای رفع مشکلات و اعمال آنها در برنامة تجدید حیات شهری ، پرسشنامه های متعددی برای سازمان های دولتی (تصمیم گیرندگان ) و نهادهای غیردولتی و برای افراد ساکن در ناحیة مرکزی - تاریخی شهر قزوین طراحی شد.
جدول ٢: تولید اهداف مبتنی بر مشکلات ناشی از افت شهری در ناحیه تاریخی - مرکزی شهر قزوین (رجوع شود به تصویر صفحه) تولید راهبردهای عملیاتی در این مطالعه برای تولید راهبردها و خط مشی ها، از روش SWOT استفاده شده است .
مشکلات افت شهری در ناحیة مرکزی - تاریخی شهر قزوین و برنامه ریزی های مربوطه گرچه به بخش های اقتصادی ، اجتماعی ، کالبدی - محیطی و سازمانی قابل تقسیم است ، ولی واقعیت این است که این مشکلات ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و به تبع آن ، حل این مشکلات نیز می بایست با در نظر گرفتن ارتباط تنگاتنگ و بلافصل آنها صورت گیرد.
بنابراین هدف ایجاد هماهنگی بین سازمان ها و نهادهای فعال در ناحیه ، به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامة تجدیدحیات شهری ناحیة تاریخی - مرکزی قزوین انتخاب شده که دستیابی به آن از طریق راهبرد ایجاد و توسعة مشارکت صورت می گیرد.
با توجه به اینکه از طریق بررسی فرآیند تغییر و افت شهری در ناحیة مرکزی - تاریخی قزوین تجدید حیات اجتماعی - اقتصادی مورد تأکید واقع شد، این راهبرد می تواند در حصول به این تأکید نیز مؤثر واقع شود.