چکیده:
دسترسی مناسب و آسان به انرژی موتور رشد و توسعه و پیشرفت کشورهاست. تصمیم گیری و برنامه ریزی دولت ها در این زمینه اثرات مستقیم بر زندگی مردم و جامعه دارد. (World Bank،2002) هم اکنون محدودیت و گرانی سوخت های فسیلی، بحران زیست محیطی، و آلودگی ناشی از آنها جستجوی منابع انرژی تجدیدپذیر را به موضوعی پر اهمیت تبدیل نموده است.
وسعت کشور و پراکندگی جغرافیایی حدود 130000 آبادی و مکان مسکون و طرحهای رشد و توسعه اقتصادی این مناطق، نیاز روز افزون به انرژی را تا دهه های آینده همچنان تداوم خواهد بخشید. ارتقاء کیفیت زندگی و رونق کار و اشتغال در روستاها به طور فزاینده ای تحت تاثیر تامین انرژی پایه و ارزان موردنیاز در مزارع، صنایع روستایی و تبدیلی است به طوری که توسعه مناطق روستایی می تواند عمیقا تحت تاثیر بحران های انرژی و قیمت آن قرار گیرد. انرژی موردنیاز جمعیت روستایی عمدتا شامل انرژی حرارتی خصوصا برای پخت وپز، تامین آبگرم، گرمایش، و انرژی برای فعالیت های تولیدی معیشتی مانند خشک کردن محصولات، پمپاژ آب، صنایع دستی، ماشین های کشاورزی، روشنایی عمومی، صنایع تبدیلی و مانند آن است.(Zhang Ji-G،1982) با توجه به اینکه توسعه روستایی نیازمند سرمایه گذاری در بخش های صنعت، کشاورزی و خدمات روستایی است تامین انرژی ارزان و پایدار بخش های مذکور نیازی ضروری است.
این مقاله با هدف شناسایی و معرفی انواع انرژی های تجدیدپذیر و استعداد مناطق مختلف کشور برای به کارگیری آنها در توسعه و عمران مناطق روستایی تهیه شده است. بخش اول به مقدمه، طرح مسئله در خصوص ضرورت روی آوردن و به کارگیری منابع انرژی تجدیدپذیر می پردازد. بخش دوم معرفی مهمترین انرژی های تجدیدپذیر را مورد توجه قرار داده و استعداد مناطق مختلف کشور جهت بررسی امکان به کارگیری انرژی های خورشید، جزر و مد، زیست توده، زمین گرمایی، باد، و نیروگاه های کوچک برق آبی را مشخص می کند. بخش سوم و انتهایی رویکردهای پیش روی برای به کارگیری انرژی تجدیدپذیر و گسترش آن در مناطق روستایی و انواع انرژهای مناسب تجدیدپذیر برای به کارگیری در فعالیت های متنوع روستایی را پیشنهاد می کند.
خلاصه ماشینی:
بخش دوم معرفی مهمترین انرژیهای تجدیدپذیر را مورد توجه قرار داده و استعداد مناطق مختلف کشور جهت بررسی امکان به کارگیری انرژیهای خورشید، جزر و مد، زیست توده، زمین گرمایی ، باد، و نیروگاه های کوچک برق آبی را مشخص می کند.
(١٣٨٨,RCRA) حرکت به سوی استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر می تواند خصوصا در مناطق کمتر توسعه یافته و روستایی کشور که برای شتاب دادن به توسعه نیاز به انرژی دارند ضمن تأمین انرژی موردنیاز توسعه در کاهش ، وابستگی کشور به ذخائر نفت و سایر منابع تجدید ناپذیر مؤثر است .
٣. آیا می توان امکان به کارگیری انرژیهای تجدیدپذیر را به صورت پهنه بندی کشوری تهیه نمود؟ روش شناسی پژوهش با توجه به محدودیت منابع انرژی فسیلی جستجوی منابع جدید انرژی تجدیدشونده خصوصا در روستاها و آبادی هایی که به دلیل پراکندگی و کوچکی امکان تأمین انرژی با شیوههای متعارف مانند گسترش شبکه سراسری انرژی برق در آنها نیاز به نگهداری گسترده، گران، و غیراقتصادی است امری اجتنابناپذیر محسوب می شود.
استفادههای نیروگاهی از انرژی خورشید، در نواحی جنوبی و مرکزی ایران شامل بخش شرقی استان بوشهر، قسمت جنوبی استان فارس، کل استان هرمزگان، محدوده جنوبی استان کرمان و سیستان و بلوچستان و قسمت هایی از استانهای یزد و اصفهان که متوسط تابشی بیش از ٥/٢٥ کیلو وات ساعت بر مترمربع دارند دارای توجیه اقتصادی بیشتری است و در این مناطق می توان نیروگاههای حرارتی خورشیدی احداث نمود.