چکیده:
معلولیت به مثابه پدیده ای زیستی و اجتماعی، واقعیتی است که تمام جوامع، صرف نظر از میزان توسعه یافتگی، اعم از کشورهای صنعتی و غیرصنعتی با آن مواجه هستند. همچنین روز به روز بر شمار جمعیت میانسال و کهنسال که گروه کم توان های حرکتی را تشکیل می دهند با افزایش امید به زندگی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه از جمله در کشور ما افزوده شده و می شود. گروه هایی که توجه به نیازهای زیستی آنان در محیط اجتماعی یعنی در فضاهای عمومی شهری می تواند امکان حرکت مستقل و فارغ از کمک دیگران را برای ایشان فراهم آورد و در نتیجه بر پویایی زندگی این گروه های جمعیتی تاثیری در خور توجه برجای بگذارد. لذا ساماندهی و مناسب سازی فضاهای عمومی شهری با توجه به نیازهای معلولان و کم توان های حرکتی، یکی از ضروریات هر جامعه، بخصوص جامعه ماست که بعد از جنگ علاوه بر دو گروه یادشده با شماری از جانبازان نیازمند این توجه مواجه شده است. در پژوهش حاضر هدف تحلیل و شناسایی مولفه های کلان، میانه و خرد اثرگذار در فعالسازی یا رکود فضاهای عمومی در راستای برخورداری از حقوق مدنی معلولین به عنوان یک شهروند در بهره گیری از فضاهای عمومی شهری پرداخته شده است. نوع تحقیق کارردی وروش آن نیز توصیفی تحلیل می باشد. همچنین با بهره گیری از تکنیک SWOT نقاط ضعف و قوت (عوامل داخلی) و نیز فرصت ها و تهدیدهای حاکم بر فضاهای عمومی شهری (عوامل خارجی) در میدان دوم صادقیه واقع درمیان منطقه پنج و دو شهرداری تهران به عنوان نمونه مورد مطالعه بررسی شد. سپس عوامل داخلی و خارجی حاکم بر فضاهای عمومی محدوده مزبور با استفاده از طیف لیکرت امتیازدهی و ارزیابی گردید؛ یافته های پژوهش نشان داد که فضاهای مذکور به دلیل نقایص کالبدی، مدیریتی و جامعوی، نتوانسته اند نقش بایسته خود را به عنوان فضایی برای تعاملات اجتماعی (حوزه عمومی) در رابطه با معلولین ایفا نمایند. همچنین نتایج مشخص ساخت که راهبرد محافظه کارانه (WO) در اولویت نخست برنامه ریزی ساماندهی و نوسازی ساختار کالبدی فضاهای عمومی منطقه مورد مطالعه قرار دارد؛ لذا بر پایه اخذ استراتژی محافظه کارانه می توان با ارائه راهبردها و راهکارهای پاسخده به نیاز شهروندان و اولویت بندی آنها بر اساس محدودیت منابع و هزینه ها، و ترتیب و توالی اجرای آنها به ساماندهی و مناسب سازی این فضاها در راستای دستیابی به یک فضای عمومی شهری به عنوان یک حوزه عمومی جهت جامعه هدف نائل شد
خلاصه ماشینی:
تحلیل وضعیت فضاهای عمومی شهری برای معلولین و کم توانهای حرکتی نمونة مورد مطالعه : میدان دوم صادقیه (تهران ) دکتر رحیم سرو ١ ٢و اژدر ولی خانی ٣ ر، سمیه محمدیحمیدی چکیده معلولیت به مثابـه پدیـدهای زیسـتی و اجتمـاعی ، واقعیتـی اسـت کـه تمـام جوامـع ، صـرفنظـر از میـزان توسعه یافتگی ، اعم از کشورهای صنعتی و غیرصنعتی با آن مواجه هسـتند.
لذا هدف از تحقیق حاضر، ساماندهی و ارائه استانداردهایی جهت مناسب سازی فضاهای عمومی شهری با توجه به نیازهای معلولان، کم توانهای حرکتی و جانبازان، همچنین ارائه راهکارهایی جهت ساماندهی و مناسب سازی فضاهای مزبور در محدوده مورد مطالعه به عنوان نمونه موردی موضوع این پژوهش است .
بر اساس این جدول امتیاز وزنی عوامل داخلی (٢/٤) که کمتر از ٢/٥ بوده و نشاندهندة غلبة نقاط ضعف بر نقاط قوت ساماندهی فضاهای عمومی شهری جهت معلولین و کم توان های حرکتی است .
با توجه به نتایج به دست آمده ، وضعیت ساماندهی فضاهای عمومی شهری جهت معلولین و کم توان های حرکتی در موقعیت محافظه کارانه (WO) قرار دارد و بایستی با بهره جستن از فرصتها، نقاط ضعف را کاهش یا از بین ببریم .
(رجوع شود به تصویر صفحه) تدوین راهبردها به عنوان مقدمه ای در حصول به اهداف پروژه در جداولی که در ادامه ارائه می گردد اهداف، راهبردها و سیاست های مورد نظر در رابطه با ساماندهی فضاهای عمومی شهری برای معلولین حسی و حرکتی و کم توانان در ابعاد چهارگانه زیست محیطی ، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی ارائه گردیده است .