چکیده:
روابط شهر و روستا در ایران از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است، اما آنچه کمتر بررسی شده، دیرپایی کانونهای شهری در کنار مراکز روستایی بوده است. این ویژگی نه تنها زمینه ساز تفاوت گذاری بین سرزمینهای شرق و غرب به حساب آمده، بلکه، در معنای مفاهیمی همچون ناحیه و منطقه در گذشته تاریخی ایران زمین نقش داشته است. ویژگی بارز این هم بودی تاریخی، روابط سلطه آمیز شهر با روستاهای پیرامونی خود بوده است.
دگرگونی های اجتماعی- اقتصادی و سیاسی در سطح ملی و جهانی طی چندین دهه اخیر، زمینه ساز تغییر ماهیت این روابط و برقراری روابطی تازه شده است، هرچند روابط سنتی گذشته کم و بیش، اینجا و آنجا قابل ردیابی است. همگام با این روابط تازه، جریان های مختلفی بین شهر و روستا پدیدار شده است که از آن میان می توان به جریان افراد، نوآوری، تولید و شاید از همه مهمتر، جریان سرمایه اشاره نمود. امروز، بررسی این جریانها برای شناخت ماهیت روابط و دامنه تعامل شهر و روستا بیش از پیش مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است.
این مقاله، بر اساس مطالعات میدانی، کوشش دارد نشان دهد، چگونه جریان سرمایه در محدوده مورد مطالعه نه تنها بر دامنه روابط روستایی- شهری، بلکه، در دگرگونی های درونی روستاها اثرگذار بوده است. بررسی پیامدهای جریان سرمایه در این محدوده نشان می دهد که اگرچه این گونه تعامل تازه زمینه ساز دگرگونی های مختلف محیطی- اکولوژیک، اجتماعی و اقتصادی شده است، اما نتوانسته است به درستی در تحول اقتصاد درونی روستا و نقش پذیری فعال روستاییان در جریان سرمایه و روند سرمایه گذاری ها نقش سازنده ای ایفا نماید.
خلاصه ماشینی:
نقش سرمایه گذاری های شهری در توسعة روستایی مورد: دهستان ژاورود (بخش مرکزی شهرستان کامیاران ) عبدالرضا رحمانی فضلی ١، عباس سعیدی ٢ و آرزو رحمانوند٣ تاریخ وصول: ١٣٩٣/١١/٤، تاریخ تایید: ١٣٩٤/١/٢٥ چکیده روابط شهر و روستا در ایران از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است ، اما آنچه کمتر بررسی شده، دیرپایی کانونهای شهری در کنار مراکز روستایی بوده است .
این مقاله ، بر اساس مطالعات میدانی ، کوشش دارد نشان دهد، چگونه جریان سرمایه در محدودة مورد مطالعه نه تنها بر دامنة روابط روستایی - شهری، بلکه ، در دگرگونی های درونی روستاها اثرگذار بوده است .
این دگرگونی ها نه تنها تحت تأثیر سرمایه گذاریهای شهری، بلکه ضمنا متأثر از رشد کالبدی شهر کامیاران، تمایل به شهرگرایی در بین خانوارهای روستایی و نیز اجرای طرحهای عمرانی بوده است .
دگرگونی های اقتصادی روستاها سرمایه گذاریهای شهری در روستاهای محدوده زمینه ساز دگرگونی هایی ، از جمله گسترش سطح زیرکشت ، تغییر کاربری اراضی ، دگرگونی در شیوة آبیاری و افزایش قیمت اراضی روستایی ، شده است .
افزایش تعداد بهرهبرداران کشاورزی و گسترش سطح زیر کشت ، بویژه برای تولید محصولات صیفی ، از نتایج این سرمایه گذاریها بوده است ، به نحوی که این روند موجب انتقال فعالیت اقتصادی بعضی روستاها از شیوة خودمصرفی به شیوة تولید برای بازار (شهری، بویژه شهر کامیاران) شده است .
Douglass, Mike (2013), "Integrated Regional Planning for Sustainable Development in Asia: Innovations in the Governance of Metropolitan, Rural-Urban, and Transborder Riparian Regions", UNCRD Expert Group Meeting on Integrated Regional Development Planning, 28-30 May (2013); 23.