چکیده:
هدف از این تحقیق شناخت نقش فعالیت گردشگری در اقتصاد محلی و همچنین سنجش میزان تاثیر منافع حاصله از آن بر حفاظت از منابع طبیعی است. محدوده موردمطالعه شبه جزیره میانکاله و پنج روستا از روستاهای دهستان میانکاله نظیر زاغمرز، امیر آباد، زینوند، نمک چال و یعقوب لنگه از توابع شهرستان بهشهر است که تحت تاثیر توسعه گردشگری قرار گرفته اند. روش این تحقیق توصیفی تحلیلی مبتنی بر پیمایشی و ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه خانوار و روستا می باشد. داده های تحقیق از طریق آزمون های آماری تی تک نمونه ای، تی مستقل یا مقایسه ای و همبستگی و با استفاده از نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته های تحقیق در منطقه مورد مطالعه نشان می دهدکه گردشگری اثرات اقتصادی مثبت و معناداری بر ساکنان داخل منطقه حفاظت شده و روستاهای پیرامونی آن داشته است. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد به طور کلی منافع اقتصادی ناشی از توسعه گردشگری که توسط جوامع محلی درک شده است با میزان حمایت آنان در حفاظت از منابع طبیعی محلی همبستگی معناداری دارد. همچنین نتایج آزمون تی مستقل بین ساکنان داخل مناطق حفاظت شده و روستاهای پیرامونی بیانگر آن است بین این دو به لحاظ میزان وابستگی اقتصادی به بخش گردشگری تفاوت معناداری وجود دارد به طوری که ساکنان داخل مناطق حفاظت شده وابستگی اقتصادی بیشتری نسبت به ساکنان روستاهای پیرامونی دارند. از سوی دیگر به لحاظ میزان حمایت ساکنان از توسعه اکوتوریسم و میزان تمایل به حفاظت از منابع طبیعی بین این دوگروه تفاوت معنادار است گرچه به طورکلی میزان حمایت از توسعه گردشگری در مناطق حفاظت شده و میزان تمایل به حفاظت از منابع طبیعی بیش از حد متوسط است، اما ساکنان داخل مناطق حفاظت شده به دلیل وابستگی اقتصادی بیشتر نسبت به ساکنان روستاهای پیرامونی، دارای میزان حمایت بیشتر و تمایل به حفاظت از منابع طبیعی بالاتری از ساکنان روستاهای پیرامونی بوده اند.
خلاصه ماشینی:
همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد به طور کلی منافع اقتصادی ناشی از توسعه گردشگری که توسط جوامع محلی درک شده است با میزان حمایت آنان در حفاظت از منابع طبیعی محلی همبستگی معناداری دارد.
در بسیاری از تحقیقات، گردشگری به عنوان یک منبع تامین مالی موثر در مناطق حفاظت شده، شناخته شده است و درآمد مربوط به این فعالیت در مناطق مذکور می تواند در درک جوامع محلی از محیطشان، تعهد افراد نسبت به محیط زیست و حفاظت از آن را افزایش دهد ( Coads, Campbell, Miles and= ,٢٠٠٨ ,Humphries ٢٠١٢ ,Sirivongs and Tsuchiya).
همانطور که جدول نشان می دهد میانگین رتبه وابستگی اقتصادی به بخش گردشگری ساکنان داخل مناطق حفاظت شده بالاتر از ساکنان روستاهای پیرامونی است و براین اساس بین این دوگروه در سطح آلفای کمتر از ٥ درصد تفاوت معناداری وجود دارد.
اما نتایج جزیی با بررسی تطبیقی آزمون آماری تی مستقل بین گروهی نشان می دهد بین دو گروه از ساکنان داخل مناطق حفاظت شده و ساکنان روستاهای پیرامونی به لحاظ میزان حمایت از توسعه گردشگری و تمایل به حفاظت از منابع طبیعی ، تفاوت معناداری وجود دارد.
دیگر نتایج این مطالعه نشان می دهد که ساکنان داخل مناطق حفاظت شده که وابستگی شغلی و درآمدی بیشتر به بخش گردشگری در مقایسه با ساکنان روستاهای پیرامونی داشته اند، به دلیل درک قویتر از اثرات مثبت و منافع اقتصادی گردشگری، حمایت بیشتری نسبت به توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده داشته اند و دارای تمایل بالاتری برای حفظ منابع و جاذبه های طبیعی این منطقه در جهت تداوم توسعه گردشگری بودهاند.