چکیده:
هدف از این تحقیق، شناسایی و اولویت بندی ابعاد و مولفه هایی است که اثرات توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات را در مناطق روستایی تبیین می کند. بدین منظور در این تحقیق از رویکرد آمیخته که ترکیبی از روش های کیفی و کمی تحقیق می باشد، استفاده شد. بدین ترتیب که در مرحله اول با استفاده از روش تحقیق کیفی مولفه های تاثیرگذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی روستاها بر اساس نظرات خبرگان شناسایی شده و در مرحله دوم با رویکرد کمی، اهمیت و اولویت نسبی هریک از مولفه های شناسایی شده تعیین شد. برای این منظور نظرات خبرگان به روش مصاحبه گردآوری شده و به صورت کیفی (با استفاده از روش تحلیل مضمون) تحلیل گردید. نتیجه این مرحله، فهرستی از زمینه های به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی جوامع روستایی بود. خروجی نهایی این مرحله در قالب دو مدل تحت عناوین “نقشه مضامین” و“قالب مضامین” که طرح شماتیک مولفه های شناسایی شده و ارتباطات بین آن ها می باشند، ارائه گردید. سپس در مرحله بعد مولفه های شناسایی شده براساس نظرات خبرگان اولویت بندی شده و اهمیت نسبی هریک از آن ها در مقایسه با یکدیگر تعیین شد. روش مورد استفاده در این مرحله، رویکرد کمی (مدل تصمیم گیری چندمعیاره) و با عنایت به ضرورت توجه به ابهامات موجود در مقایسات و واژگان زبانی غیر دقیق در گردآوری اطلاعات از خبرگان، از اصول منطق فازی در مدل سازی نظرات خبرگان استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز همانطور که ذکر شد، از روش کیفی تحلیل مضمون و روش کمی تصمیم گیری چند شاخصه (MCDM) فازی استفاده شد. این تحقیق به صورت موردی در قلمرو جغرافیایی شهرستان سمنان (روستاهای تابعه شهرستان سمنان) انجام خواهد شد و جامعه خبرگان تحقیق محدود به مدیران روستایی شهرستان مذکور و همچنین خبرگان مربوطه در سطح شهرستان، می باشد. نتایج تحقیق تاثیر عوامل فرهنگی را بعنوان اولویت اول و عوامل اقتصادی و اجتماعی را در اولویت های بعدی در اثر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در روستاها مشخص نمود.
خلاصه ماشینی:
بدین ترتیب که در مرحله اول با استفاده از روش تحقیق کیفی مولفه های تاثیرگذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی روستاها بر اساس نظرات خبرگان شناسایی شده و در مرحله دوم با رویکرد کمی ، اهمیت و اولویت نسبی هریک از مؤلفه های شناسایی شده تعیین شد.
بدین ترتیب که در مرحله اول با استفاده از روش تحقیق کیفی مولفه های تاثیرگذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اقتصادی و اجتماعی روستاها بر اساس نظرات خبرگان شناسایی شده و در مرحله دوم با رویکرد کمی ، اهمیت و اولویت نسبی هریک از مؤلفه های شناسایی شده تعیین خواهد شد.
به طور خلاصه برخی از مهمترین تحقیقات داخلی انجام شده در این حوزه عبارتند از: فراهی و همکاران (١٣٩٣)، در تحقیق خود تلاش کردند تا پاسخی به این پرسش بدهند که آیا در صورت سرمایه گذاری و گسترش فن آوریهای ارتباطات و اطلاعات می توان به بهبود روابط دولت با روستائیان کمک نمود؟ و ابعاد مختلف روابط دولت با روستائیان را بهبود بخشید؟ جامعه مورد مطالعه آنها شامل کلیه روستاییان بین ١٥ تا ٣٠ سال ساکن در مناطق روستایی استان خراسان جنوبی بوده است .
قالب مضامین تأثیرات فناوری اطلاعات برتوسعه روستا، ماخذ: نگارنده اولویت بندی مولفه های شناسایی شده با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی و مدلسازی نظریات خبرگان بکمک نظریه فازی گردآوری نظریات خبرگان در این مرحله ، از طریق پرسشنامه مقایسات زوجی صورت پذیرفت ، ضمن اینکه با توجه به ضرورت در نظر گرفتن ابهام و عدم قطعیت ناشی از کیفی بودن معیارهای غیرکمی ، از اصول منطق فازی در مدلسازی نظریات پرسش شوندگان استفاده شده است که در ادامه راجع به آن توضیح داده می شود.