چکیده:
نگاهی اجمالی به عرصۀ صنعت نفت و گاز نشان میدهد که شرکتهای نفتی رفتهرفته به سمت همکاریهای درازمدت گام برمیدارند. ائتلاف استراتژیک هم یکی از مهمترین بسترهای اینگونه همکاریها به شمار میرود. اگرچه به طور پیوسته بر شمار و اهمیت این دست از قراردادها افزوده میشود، مفهوم آن تاکنون با نیازهای صنعت نفت و گاز تطبیق داده نشده و در مقابل، این صنعت از کاربردهای آن، دستکم در کشور ایران، بیبهره مانده است. به فرض انطباق آنها با فعالیتهای نفت و گاز، تشخیص ماهیت آن نیز همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد و همواره این پرسش را به ذهن میآورد که آیا ائتلاف استراتژیک، قرارداد خاصی در کنار سایر قراردادهاست یا ساختاری کلی است که انواع گوناگونی از قراردادها، زیرمجموعۀ آن قرار میگیرد؟ بیگمان با تحلیل ماهیت آن میتوان اهداف همگرایی و کارایی ائتلاف استراتژیک در صنعت نفت و گاز را نیز تبیین کرد. با توجه به مجموع بررسیهای انجامشده، میتوان پذیرفت که قراردادهای ائتلاف استراتژیک دارای مفهوم و ماهیتی خاص و مجزا از سایر قراردادهاست اما حسب مورد باید بر فعالیتهای نفت و گاز تطبیق داده شود.
خلاصه ماشینی:
بنابراين ، از آنجا که معتقديم هر قراردادي داراي دوُ بعد نظري و عملي است و اصولاً قبل از تعيين جنبـه هـاي کاربردي ، بايستي به مفهوم ، ماهيت ، اصول و مبـاني آن پرداخـت تـا بـدين طريـق جايگـاه خويش را در نظام هاي حقوقي بيابد و نهادينه شود و افزون بر اين ، ابهام زدايي از مفهـوم و ماهيت قراردادها، بي گمان در شناسايي کاربردهاي متعدد و پنهان و پيداي آنها نقشي بـسزا خواهد داشت ، اين نوشتار نگرش بنيادين را برگزيده است تا بدين پرسش ها پاسخ دهد که منظور از ائتلاف استراتژيک در حقوق تجارت بين الملل با تأکيـد بـر صـنعت نفـت و گـاز چيست ؟ آيا بايستي آن را قراردادي خاص در کنار سـاير قراردادهـا دانـست يـا بـه عنـوان نهادي ويژه شناخت که انواع متعددي از قراردادها را دربر مي گيـرد؟ مـسئلۀ ديگـر اينکـه ، فعالان عرصۀ نفت و گاز در راستاي چه اهدافي بـه انعقـاد ايـن گونـه از قراردادهـا اقـدام مي کنند؟ در اين باره ، نخست به تطبيق ائتلاف استراتژيک با نيازهاي صـنعت نفـت و گـاز پرداختيم .
با وجود اين ، توصيف نهاد ائتلاف استراتژيک ، به تنهايي براي آمـاده کـردن زمينـه هـاي به کارگيري آن در صنعت نفت و گاز کافي نيست ، بلکه تحليـل ماهيـت حقـوقي ايـن نـوع قراردادهاست که آن را از قراردادهاي سنتي متمايز و شرکت هاي نفتي داخلي و بين المللـي را به استفاده از آن تشويق مي کند که در قسمت بعدي ايـن مقالـه بـه بررسـي آن خـواهيم پرداخت .