چکیده:
شهر کربلای معلّی، بعد از شهر نجف اشرف، مهمترین شهر مذهبی عراق است. اهمیت این شهر از آن جهت است که امام حسین(ع) و برخی از اعضای خانواده آن حضرت، در روز دهم ماه محرم (عاشورای) سال 61 هجری، بدست امویان در این مکان به شهادت رسیدهاند. ریشه واژه <کربلا> احتمالا به زبان اکدی با تلفظ <کاربالاّتو> به معنای کلاه تیز برمیگردد. این واژه در عربی به صورت کور بابل، به معنی اطراف بابل است و ممکن است از واژه کربله که در عربی به معنی <فرو رفتن پاها در زمین نرم> است، اقتباس شده باشد. این شهر به جهت وجود مرقد مطهّر امام حسین (ع) و یاران باوفایش، سالانه پذیرای صدها هزار زائر شیعی از اقصی نقاط عالم است. نوشتار حاضر، ترجمه فارسی مدخل <کربلا> از دائرة المعارف اسلام به ترکی استانبولی است و به گونهای نگاه رسمی اهل سنت ترکیه را به موضوع امام حسین (ع) و کربلا نشان میدهد
خلاصه ماشینی:
از منظر تاریخ اسلام، شهرت کربلا ـ که در حدود صد کیلومتری جنوب غربی بغداد واقع میباشد ـ بدان جهت است که حضرت حسین [ع] و افراد خانواده ایشان، در روز دهم ماه محرم سال 61 هجری (دهم اکتبر 680م) بدست امویان در این مکان به شهادت رسیده و مقبره ایشان نیز در همین جا میباشد.
با استناد به برخی از دیدگاهها در خصوص نام کربلا، چنین به نظر میرسد که این واژه از زبان اکدی <کاربالاتو> با معنای <کلاه تیز>، از زبان عبری میانه و آرامی باشد، در آنها به صورت <کاربالا> آمده است و [احتمال این نیز وجود دارد که] از واژه عربی <کور بابل> به معنی <اطراف بابل> و همچنین از واژه <کربله> که در عربی به معنی <فرو رفتن پاها در زمین نرم> است، اقتباس شده باشد.
[اما] علیرغم این تلاشها[ی احترام آمیز]، به جهت دشمنی خلیفه متوکل علی الله، با شیعیان، به دستور وی، مقبره [حضرت امام حسین(ع)] و بناهای همجوار آن تخریب و به صورت زمین مزرعی درآمده است؛ همچنین علاوه بر آن، بیانیهی شدیدی علیه زائرانی که قصد زیارت [بارگاه مقدس حسین (ع) را داشته باشند] نیز اعلان گردیده است.
همچنین هشت سال [803ق/1400م] بعد از این حادثه نیز که [تیمور کورکانی] مجددا به بغداد لشکر کشی نموده و شهر را به تصرف خود در آورده است، به کربلا آسیبی نرسانده است.
به دستور سلطان سلیمان (قانونی) که پس از تصرف بغداد [در سال 940ق/1533م]، کربلا را زیارت نموده، کانال حسینیه، لایروبی گردیده و بخشهایی که به مرور زمان از شن و ماسه پر شده بوده است، مجددا به صورت باغچههای زیبایی، بازسازی گردیده است.