چکیده:
حضرت ابو عبدالله حسین بن علی بن ابیطالب القرشی الهاشمی الشّهید(ع)، نوهی حضرت پیامبر(ص)؛ پسر کهتر حضرت فاطمهی زهرا(س) و حضرت علی مرتضی(ع) و شهید کربلاست. این امام در طول خلافت پدرش، همراه با ایشان در کوفه بود و در تمام جنگها شرکت نمود. پس از شهادت ایشان، مطابق وصیت او از برادر بزرگش حسن المجتبی(ع) تبعیت نمود. پس از شهادت آن حضرت، از سال 56 (676م) که معاویه شروع به اخذ بیعت برای فرزندش یزید کرد، امام حسین(ع) نیز مانند بسیاری دیگر از مسلمانان، بر آشفتند و علم مبارزه با دستگاه جور بنیامیه برداشتند. در این نوشتار، ترجمهی مدخل «حسین(ع)» از کتاب دائرة المعارف اسلام به زبان ترکی استانبولی، است که در آن به زندگی و حوادث مربوط به امام حسین(ع) تا مرحلهی شهادت آن حضرت در کربلا به سال 61ق (680م)، بر پایهی دیدگاه رسمی اهل سنّت ترکیه نسبت به امام حسین(ع) و کربلا، به فارسی برگردانده شده است.
خلاصه ماشینی:
حضرت [امام] حسین[ع] در طول خلافت پدرش، همراه با ایشان در کوفه بود و در تمام جنگها شرکت نمود.
بعد از وفات حضرت [امام] حسن[ع] (49ق/669م) نیز تا هنگامی که یزید اول به خلافت برسد (60ق/ 680م) وی خود را وقف عبادت نمود و زندگی را با زهد و تقوا سپری کرد.
عبدالله بن عمر با فاسد خواندن یزید و عبد الله بن زبیر نیز با اعلام این موضوع که نمیتوان از مخالفان و دشمنان خدا تبعیت نمود، آشکارا اعتراض خود را نشان داده، بیعت نکردند؛ حضرت [امام] حسین[ع] نیز با ایشان موافق بود.
هرچه عبدالله بن عباس رفتارهای کوفیان با پدر و برادر بزرگش [حضرت امام] حسن[ع] را به ایشان یادآوری کرد و از وی خواست تا فریب دعوت کوفیان را نخورد و از تصمیم خود برگردد.
حضرت [امام] حسین[ع] پس از اینکه در ثعلبیه با دو مسافر مواجه شد و دانست که اهالی کوفه از بیعت خود برگشتهاند و مسلم بن عقیل و هانی بن عروه نیز به شهادت رسیده اند؛ خواست برگردد.
حر بن یزید با لشکری هزار نفره به امر والی کوفه عبیدالله در تعقیب قافلهی حضرت [امام] حسین[ع] بود و به والی خبر داد که وی به کربلا رسیده است.
افزون بر این، ترکها نیز بسان تمام مسلمانان، ایشان و برادر بزرگش [حضرت امام] حسن ][ع] را همواره به عنوان دو نوهی محبوب رسول اکرم[ص]، دوست داشتهاند و نامهای ایشان را به روی کودکان خود نهادهاند که جزء پربسامدترین اسامی است.
İbn Şehrâşûb, Menâķıbü Âli Ebî Ŧâlib مناقب علی بن أبیطالب(ع), Necef 1375-76/1956, III, 206-272.