چکیده:
زیارت جامعهی کبیرهی شریفه یادگاری بس ارجمند از حضرت امام هادیعلیه السلام برای ما شیعیان حضرتش، میراثی بس ارجمند در طریق بالا رفتن سطح امام شناسی شیعیان حقّهی اثنی عشریّه. این زیارتنامهی شریف، دارای شروحی گرانقدر است که در جای خود معرفی شدهاند. در این نوشتار، تصحیح منتخبی از شرح زیارت جامعهی کبیره، اثر میر معینالدین اشرف بن میر محمّدصادق حسینی خادم آمده است. منتخب، که نام و نشانی از خود برجای نگذاشته است، در زمان حیات شارح، در قرن یازدهم هجری، این متن مختصر را از شرح مذکور، اختیار کرده است. یکی از نکات قابل توجّه در این اثر ثمین، استشهاد مولّف جلیل القدر در همین سطور اندک به حدود 20 حدیث شریف میباشد. که این خود نشان از تبحّر وی در عرصهی حدیث و علوم مربوط به آن است. تحقیق این اثر بر اساس نسخهی کتابخانهی دانشکدهی الهیّات دانشگاه تهران انجام شده است که در ضمن مجموعهای به شمارهی <749 ـ د> در آن مجموعه نگهداری میگردد.
خلاصه ماشینی:
امام هادی(ع)، زیارت جامعهی کبیره، میر معین الدین اشرف حسینی، نسخ خطی مقدمه شیخ صدوققدس سره به سند صحیح، از محمد بن عثمان عمری، از امام حسن عسکری سلام الله علیه روایت میکند که: آن حضرت علیهالسلام در مورد حدیث <أن الأرض لا تخلو من حجة لله علی خلقه إلی یوم القیامة، وأن من مات ولم یعرف إمام زمانه مات میتة جاهلیة>؛ فرمودند: <این [حدیث] حق است، همانطور که روز حق است...
وجه دوم: اینکه موسی بن عبد الله نخعی در نزد رجالیون مجهول است، همیشه مستلزم کنار زدن روایت نمیباشد، چرا که تنها خبر ضعیف السندی را میتوان کنار گذاشت که مخالف قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم و خاندان مکرمشعلیه وعلیهم السلام و موافق با اخبار مخالفین باشد، به جهت آنکه روایات شریفه ما را امر کردهاند که متون روایات را به قرآن و سنت عرضه کنیم و ما را امر به عرضهی سند روایات نکردهاند، گرچه با قوت سندی نسبت روایات به حضرات معصومینعلیهم السلام اعتبار پیدا میکند، ولی این اعتبار در مقایسه با متن خبر و موافقت آن با اصول ثابته نزد ما شیعیان نسبی است، چرا که همیشه حجیت با دلالت است نه با سند؛ به همین جهت در صحیحهی ابو عبیدهی حذاء از مولای ما امام عظیم الشأن محمد باقرعلیه السلام روایت شده است که: <والله إن أحب أصحابی إلی أورعهم وأفقههم وأکتمهم لحدیثنا، وإن أسوأهم عندی حالا وأمقتهم للذی إذا سمع الحدیث ینسب إلینا ویروی عنا فلم یقبله اشمأز منه وجحده وکفر من دان به وهو لا یدری لعل الحدیث من عندنا خرج وإلینا أسند فیکون بذلک خارجا عن ولایتنا> ...