چکیده:
رمانتیسم، مکتبی مبتنی بر تخیّل، احساس، یأس، ناامیدی واحساسات فردی است که به نالههای عاشقانه اصالت میبخشد و دارای رویکرد خاصی نسبت به مرگ و مرگطلبی میباشد. از آنجا که مکتب رمانتیسم در جهان غرب ظهور یافت، مسلماً تأثیر آن ابتدا در میان نویسندگان و شعرای غرب و سپس در ایران و جهان عرب متجلّی شد. در این میان، افرادی نظیر حسن هنرمندی و حافظ ابراهیم نمایشگر این تأثیرپذیری از مکتب رمانیسم قلمداد میشوند. حافظ ابراهیم، یکی از نمایندگان مکتب کلاسیک است، اما در میان اشعارش قصائدی دیده میشود که در آنها از مفاهیم رمانتیسم مانند طبیعت، حزن و اندوه، عشق، تنهایی... سخن میگوید. زیباییهای طبیعت را به تصویر میکشد و برای تسکین دردهایش به آن پناه میبرد. او مرگ را اتفاق شیرین میداند و آن را تنها راه غلبه انسانهای شریف بر نیرنگهای روزگار معرفی میکند. از سوی دیگر، حسن هنرمندی به عنوان نمایندة رمانتیسم ایران به موضوعاتی؛ نظیر ناامیدی، وحشت، مرگ، ناکامی، عشق و...که همگی از موضوعات اصلی این مکتب میباشند، پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
مقایسه دوسویه شعر حسن هنرمندی و حافظ ابراهیم (نقد و پردازش اصول رمانتیسم) علی صیادانی استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، ایران چکیده رمانتیسم، مکتبی مبتنی بر تخیل، احساس، یأس، ناامیدی واحساسات فردی است که به نالههای عاشقانه اصالت میبخشد و دارای رویکرد خاصی نسبت به مرگ و مرگطلبی میباشد.
با توجه به اشتراکهای دو شاعر مورد نظر در زمینه مفاهیم رمانتیسم و عدم وجود پژوهشی مشترک در زمینه اشعار حسن هنرمندی و حافظ ابراهیم، پژوهش پیش رو با هدف تببین این مفاهیم در شعر دو شاعر و نشان دادن دیدگاههای هر دو در این زمینه پردازش شده است.
گوش دادن نیل و گلها و پرندگان همان چیزی است که در شعر رمانتیکها جلوهگری میکند؛ یعنی تشخیص یا تشبیه مظاهر طبیعت به انسان: النیل قد ألقی إلیه بسمعه و الماء أمسک فیه عن جریانه و الزهر مصغ و الخمائل خشع و الطیر مستمع علی أفنانه (حافظ ابراهیم، 1987: 98) (ترجمه: 1.
3. نتیجه حسن هنرمندی و حافظ ابراهیم در بافت شعر خود از مفاهیم مکتب رمانتیسم؛ مانند طبیعت، حزن و اندوه، عشق، مرگ، احساس غربت و تنهایی و همدردی با فقیران، نابینایان و بیچارگان و لزوم توجه به آنها سخن میگویند.
نکتة اصلی در این است که ستایش حزن و اندوه و مرگ و پناه بردن به آنها در اشعار حسن هنرمندی و حافظ ابراهیم برجستگی ویژهای دارد.