چکیده:
امروزه بیش از 055 نوع خودروی نو در بازار خودروی ایران وجود دارد که نسبت به دهه گذشته رشد قابلتوجهی داشته است. تنوع بالای مدلها امکان انتخاب خودرو را دشوار میسازد. تاکنون مدلی ریاضی جهتبخشبندی و رتبهبندی بازار خودرو توسعه داده نشده است که تعداد خوشههای بهینه توسط الگوریتم و بااستفاده از مدل ریاضی تعیین شود و نیز در رتبه بندی، وزن دهی به معیارها بهصورت خودکار صورت پذیرد. پژوهشفوق روشی ترکیبی را توسعه میدهد. ابتدا با استفاده از روش دیمتل، قیمت به عنوان تاثیرپذیرترین معیار انتخابمیشود و سپس براساس روش خوشه بندی دومرحله ای، بخشهای قیمتی بازار بهصورت خودکار شناساییمیشوند. سپس، با استفاده از روش وزندهی آنتروپی شانون دومرحله ای به تمامی امکانات خودروها وزن مناسبتخصیص داده میشود و با استفاده از تاپسیس، رتبه بندی خودروها براساس تمامی مشخصات عملکردی، امکانات،ارزش برند، ارزش استایل و نیز قیمت در داخل بخشهای قیمتی انجام میشود. آزمون همبستگی رتبه ای اسپیرمن نیزجهت مقایسه رتبه بندی مدل با رفتار بازار خودروی ایران انجام شده است. نتایج نشان میدهد که میتوان بازارخودرو را در شش سطح مختلف بخشبندی نمود و نیز در هر بخش قیمتی، قیمت تنها عامل تعیین کننده در مطلوبیتیک خودرو نمیباشد، بلکه ترکیبی وزنی از مشخصات عملکردی، امکانات و قیمت یک خودرو در مقایسه با رقبایموجود در آن بخش، تعیین کننده بهینه ترین انتخاب برای مشتری میباشد
خلاصه ماشینی:
بخشبندی قیمتی بازار خودروی سواری ایران و رتبهبندی خودروها در بخشهای قیمتی با استفاده از روش ترکیبی دیمتل-خوشه بندی دو مرحله ای-تاپسیس و وزندهی دو مرحلهای آنتروپی شانون طاهره زعفریان<FootNote No="108" Text="دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران (نویسنده مسئول) tahereh.
تاکنون مدلی ریاضی جهت بخشبندی و رتبهبندی بازار خودرو توسعه داده نشده است که تعداد خوشههای بهینه توسط الگوریتم و با استفاده از مدل ریاضی تعیین شود و نیز در رتبه بندی، وزن دهی به معیارها بهصورت خودکار صورت پذیرد.
این پژوهش، یک روش ترکیبی دیمتل-خوشه بندی دو مرحله ای- تاپسیس را با استفاده از وزن دهی دو مرحلهای آنتروپی شانون توسعه میدهد تا بتواند بخشبندی و رتبهبندی درون بخشی خودروهای سواری بازار خودروی ایران را انجام دهد.
سپس با استفاده از روش منظم کردن ترجیحات با تشابه به راه حل ایده آل<FootNote No="112" Text="- Techniqe For Order Preferences By Similarty To Ideal Solution (TOPSIS)"/><FootNote No="33" Text="- Techniqe For Order Preferences By Similarty To Ideal Solution (TOPSIS)"/> (تاپسیس)، رتبهبندی خودروها براساس تمامی مشخصات عملکردی، امکانات، ارزش برند، ارزش استایل و نیز قیمت آنها در هر بخش قیمتی و در مقایسه با رقبای موجود آن بخش، در بخشهای تعیین شده انجام میشود.
سهم علمی این پژوهش، اول تعیین مناسبترین معیار جهت بخشبندی، دوم بهکارگیری روشی جهت بخشبندی اتوماتیک بازار خودروی ایران، سوم بکارگیری دومرحله ای روش آنتروپی شانون جهت وزن دهی به تمامی معیارها (یک بار جهت وزندهی به معیارهای باینری و بار دیگر جهت وزندهی یکپارچه به تمامی معیارهای باینری و غیرباینری) و چهارم، استفاده از روش تاپسیس جهت رتبهبندی درونگروهی در صنعت خودروی ایران میباشد.