چکیده:
توسعه سریع شهرنشینی تاثیرات قابل توجهی بر بافت های تاریخی و قدیمی بر جای گذاشته است که پیوسته دچار تغییر شکل شده و شهر را دچار چالش می کند. شهر اردبیل بعنوان یکی از شهرهای قدیمی و تاریخی ایران از مهم شهرهایی است که از نارسایی های موجود در بافت مرکزی و تاریخی رنج میبرد، بنابراین نیاز اساسی به رویکرد باززنده سازی برای احیای بافت قدیم اردبیل از طریق مولفه های اجتماعی در آن دیده می شود لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های پایداری اجتماعی و تاثیر آن ها در باززنده سازی بافت تاریخی شهر اردبیل با استفاده از روش تحقیق دلفی و طیف سنجی لیکرت نسبت به جمع آوری اطلاعات اقدام و با استفاده از مدل ارزیابی SWOT نسبت به تحلیل داده ها می پردازد و راهبرهای نهایی تنظیم میگردد و بر اساس راهبردها الگوی طراحی متناسب با مشکلات بافت ارائه میشود، در نتایج تحقیق نشان میدهد که از تمامی راهبردهای بدست آمده راهبرد SO1 (ایجاد و ساماندهی فضاهای گردشگری بافت تاریخی با رویکرد فرهنگی– اجتماعی) و راهبرد SO3 (برگزاری مراسمات فرهنگی مذهبی با رویکرد گردشگری تاریخی برای حفظ و تقویت هویت و اصالت فرهنگی شهر) از جمله راهبردهای برتر در ارائه بازنده سازی بافت تاریخی شهر اردبیل با رویکرد پایداری اجتماعی می باشند.
خلاصه ماشینی:
(بحرینی،277،1378) پایداری اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد سه گانه توسعه پایدار، اگرچه تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته، اما دستیابی به آن هدف نهایی توسعه پایدار به شمار میرود (Biart,2002; Assefa & Frostell,2007) که در محیطهای شهری چنین تعریف میگردد: "قابلیت یک محیط شهری به منظور استمرار حضور عادلانه مستمر و تعامل گروههای مختلف اجتماعی است که پیششرطها و پیشنیازهای آن در شاخصهای مکان پایدار اجتماعی موجودند"(روستا،4،1393) در واقع پایداری اجتماعی، غنای شرایط زندگی در درون اجتماعات محلی و فرآیند دستیابی به آن شرایط است (Mckenzie,2004) از این رو طرحی که میخواهد به لحاظ اجتماعی پایدار باشد باید محیط زندگی هماهنگ بیافریند، نابرابری اجتماعی را کاهش دهد و کیفیت زندگی را ارتقاء بخشد (Enyedi,2002) در واقع هدف پایداری اجتماعی "پایدارسازی و ارتقاء کیفیت اتفاقاتی است که در درون کالبد معماری جریان دارد" (حبیبی،17،1386) همچنین میتوان پایداری اجتماعی را چنین تعریف کرد: "طراحی فضایی که ظرف مناسبی برای جای دادن فرهنگ، رفتارها و روش زندگی انسانها باشد و جریان زندگی که از همین عناصر تشکیل میشود بتوان برای مدت طولانی در آن حضور داشته باشد (احمدی،18،1389) در واقع برای پایداری اجتماعی از ارکان توسعه پایدار تعاریف و مولفههای متعددی ارائه شده است؛ که تعاریف زیر بعد گستردهای از مولفههای پایداری اجتماعی را در بر میگیرد موسسه خدمات اجتماعی غرب استرالیا (Western Australia Counsil of Social Services- WACOSS) در مدلی که به منظور تعریف پایداری اجتماعی ارائه میدهد، این مفهوم را در همپوشانی مشترک با این مفاهیم میداند: سرمایه اجتماعی، جامعه محلی پایدار، قوت جامعه محلی، جامعه محلی برگشتپذیر، توسعه جامعه محلی، جامعه محلی سالم، ظرفیت جامعه محلی، خوشبختی، رفع تبعیض اجتماعی، شهروندی (WACOSS,2002) همچنین کلانتونیو از پژوهشگران موسسه توسعه پایدار در آکسفورد (The Oxford Institute for Sustainable Development- OISD) در تکمیل این مولفهها مفاهیمی نظیر: دسترسی به منابع، نیازهای جامعه محلی، ترقی فرهنگی، آموزش و تحصیلات، آزادی، تساوی جنسیتی، شادی، هویت جامعه محلی، ادراک همسایگی و تغییر تصویر ذهنی، عدالت و تساوی- تسهیلات تفریح و ورزش- افراد کم توان- تغییرات جمعیت- کیفیت زندگی- ایمنی و جرم- توسعه مهارتها- تنوع اجتماعی و چندفرهنگی و...