چکیده:
حلب شهری که همواره صدر اخبار روزگاران است در دوره اسلامی امارتی است که شاهد تاریخی بیشترین تغییرات شهری در منطقه مصر و شام و جزیره بواسطه رقابت نیروهای منطقه ای و فرامنطقه ای است. بزرگترین نبردهای بین المللی در نزدیک آن روی داد. به عقیده متخصصان تاریخ مصر و شام ، حلب شناسی پیش از جنگ های صلیبی شدت گرفته است. این شهر در دوره حمدانی و مرداسی پایگاه فرهنگ امامیه بود. این مطلب اهمیت حلب شناسی در شناخت کاربردی حلب و شهر ها و نواحی و منطقه تابع آن حمص و حماه و مصر و جزیره را نشان می دهد. تاریخ حلب به نحوی همان تاریخ شامات است و حلب در سراسر دوره اسلامی ، نقطه عطف تاریخی تعیین تکلیف وضع سیاسی شامات و به تبع آن جزیره و مصر بوده است. حلب دومین شهر یزرگ پس از دمشق در شمال سوریه است. و قدیمترین نقطه سکونت شهری در جهان است. اهمیت دمشق در مرکز سوریه و حلب در شمال آن ارتباط با نواحی ساحلی از را ه های گوناگون است. پژوهش حاضر حلب نگاری قرن بیست و یکم از این جاده - شهر مورد تنازع بین الدولی است ،کار اجمالی در تحقق همین امر تاریخی است که حوادث حلب تابع مستقیم نزاع فرقه ای و منافع فرامنطقه ای در تسلط بر این شاهراه جهانی است که سیاست ژئوپلیتیکی قدرت ها را تامین کرده است تا ظهور اسلام ایران و روم در این گذرگاه باستانی بیش از هفتصد بار مصاف دادند. پژوهش تغییرات سیاسی اجتماعی و مذهبی حلب از دوره دول بزرگ و امارات محلی کوچک حاکم در مصر و شام و جزیره از صدر اسلام از فتوحات شامات تا دوره معاصر است. پژوهش بخشی از کتاب شهرهای مصر و شام (1396) و کتاب مطالعه تحلیلی مصر و شام و جزیره (1397) است. ابهام در سرنوشت حلب از ویژگیهای تاریخ حلب است. این پژوهش نظریه تاریخی عدم امکان اقدام جامع مشترک در شامات و مرکز سیاسی آن حلب را نشان داده است.
خلاصه ماشینی:
مردم حلب در عهد مطیع در خیابان های از تهاجم و قتل عام روم تظاهرات کردند ( صالح ٢/ ٢٢٩) ٣- اهمیت حلب در دروه اسماعیلی – فاطمی شام : فاطمیان تلاش های بسیاری برای حف́ حلب انجام دادند از جمله در ٣٨٢ منجوتکین در برابر روم ایستاد وشکست سـختی بـر ان ها وارد ساخت ( صالح ١/ ٢٤٣ مقریزی /٢٧ )در زمان وزارت الافضل جنگ صلیبی بر سواحل شام شـروع شـد و در شـام بین دو برادر دقاق بن تتش و رضوان بن تتش در حلب و دمشق تقسیم شد و این دو درحال نزاع بودند و صلیبی ها انطاکیـه را محاصره کردند (صالح / ٢٠٠٧ /٤٦/٢) جزر مجموعه چند شهرک در در جنوب غربی حلب محل سکونت ایده ئولوگ اسـماعیلیه نزاری شام است مردم جزر هواخواه نزارند سفر او به مصر ( هاجسن ١٣٨٣/ ٩٢/ کـائن ٤٢ ) رضـوان حـاکم سـلجوقی حلـب جانب مستعلی رقیب نزار را گرفت .
رضوان والی سلجوقی ترک حلب هیچ پاسخی به فخـر الملـک بـن عمار که دژ صلیبی ها ( که صنجیل سا خت )را در خط مقدم درهم شکسته بود نداد و نیرو نفرسـتاد و مـردم طـرابلس کـه ده سال مقاوت کردند در برابر صلیبیها را تنها گذاشت و و نیروهای کمکی مصر هم به طرابلس نرسید زیـرا در عسـقلان درگیـر بـا صلیبیها شد وشکست خورد و همه امرای محلی کرد وترک فقط به فکر حف́ امارت خود بودند (صالح /٤٩٣/٢) ٧- اتابکان زنگی حلب : زنگیان درحلب ( ٦٦٠/٥٢١): ١-٧- اقطاع حلب به اقسنقر:-دولت محلی حلب و اهمیت ان برای جهان اسلام : اغاز قدرت زنگیان ( ١١٢٧ -١٢٥٠ ) به وقتی می رسد که ملکشاه هنگام تصرف شام و جزیره ، و تقسیم ولایـت شـام وسـواحل در ٤٨١ هجری به اقطاع بین اتابکان ،حلب را به قسیم الدوله اقسنقر داد.