چکیده:
ﺳﻠﻔﯿﮥ ﺟﻬﺎدی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ راه ﮔﺴﺘﺮش اﺳﻼم را ﺟﻬﺎد ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻣﯽ داﻧﻨـﺪ، در ﭘﯿﺸﺒﺮد اﻧﺪﯾﺸﮥ ﺧﻮد ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺘﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎ ن ﺧـﻮد اﻗـﺪام ﻣﯽ ﮐﻨﻨـﺪ؛ از اﯾﻦ رو، ﺿﻤﻦ ﺗﻔﺴﯿﺮ «ﺟﻬﺎد» ﺑﻪ «ﻗﺘﺎل»، ﺑﻪ ﺟﻮاز ﮔﺮدن زد ن ﻣﺨﺎﻟﻔـﺎن ﺧـﻮد و اﺳـﯿﺮان ﻗﺎﺋﻞ اﻧﺪ. ﺗﮑﻔﯿﺮی ﻫﺎ ﺑﺮای ﻣﺸﺮوﻋﯿﺖ ﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻮد، ﺑﻪ آﯾﺎﺗﯽ از ﻗﺒﯿﻞ آﯾـﮥ ۴ ﺳﻮره ﻣﺤﻤﺪ، آﯾﮥ ۱۲ و آﯾﮥ ۶۷ ﺳﻮره اﻧﻔﺎل و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ وﻋﺪه ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ صلّی الله علیه و آله و سلّم ﺑـﻪ ﻣﺸـﺮﮐﺎن ﻗﺮﯾﺶ ﺑﺮ ذﺑﺢ آﻧـﺎن، اﻗـﺪام ﺧﻠﯿﻔـﮥ دوم در اذن دادن ﺑـﺮ ﮔـﺮدن زدن ذواﻟﺨﻮﯾﺼـﺮ ه، ﺳـﯿﺮ ه ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ صلّی الله علیه و آله و سلّم در ﮔــﺮدن زد ن اﺳــﯿﺮا ن ﺑــﺪر و ﺑــﻪ رواﯾــﺎﺗﯽ از ﻗﺒﯿــﻞ«اﻧﻤــﺎ ﺑﻌﺜــﺖ ﺑﻀــﺮب اﻟﺮﻗﺎب»اﺳﺘﻨﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ؛ وﻟﯽ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻫﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﮐـﻪ آﯾﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻨﺎد، ﻫﯿﭻ دﻻﻟﺘﯽ ﺑـﺮ ﺟـﻮاز ﮔـﺮدن زدن ﻧﺪارﻧـﺪ و رواﯾـﺎت ﻧﯿـﺰ ﺿـﻤﻦ ﺿـﻌﻒ ﺳﻨﺪی و ﺗﻘﻄﯿ ﻊ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ، در ﮐﺘﺎب ﻫﺎی رواﯾﯽ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﻫﻞ ﺳـﻨﺖ ﻧﯿﺎﻣﺪه اﻧـﺪ؛ از اﯾـﻦ رو ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ آن، ﻣﻌﺎرف ﻧﺎب اﺳﻼﻣﯽ از اﻣـﻮری ﮐـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻧﺸـﺎن داد ن ﭼﻬﺮه ای ﺧﺸﻦ از اﺳﻼم ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﻬﯽ ﮐﺮده اﺳﺖ. در اﯾـﻦ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺑـﺎ ﺗﮑﯿـﻪ ﺑـﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای و اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ، ﺿﻤﻦ ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺗﻮﺻﯿﻒ دﯾﺪﮔﺎه ﺳـﻠﻔﯿﮥ ﺗﮑﻔﯿـﺮی در ﺷـﯿﻮه رﻓﺘﺎر ﺑﺎ اﺳﯿﺮ، ﺑﻪ ﻧﻘﺪ اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
تکفیریها برای مشروعیتبخشی به این عملکرد خود، به آیاتی از قبیل آیۀ 4 سورۀ محمد، آیۀ 12 و آیۀ 67 سورۀ انفال و همچنین به وعدۀ پیامبر( به مشرکان قریش بر ذبح آنان، اقدام خلیفۀ دوم در اذندادن بر گردنزدن ذوالخویصره، سیرۀ پیامبر( در گردنزدن اسیران بدر و به روایاتی از قبیل «إنما بعثت بضرب الرقاب» استناد میکنند؛ ولی با بررسی صورتگرفته در این استدلالها معلوم شد که آیات مورد استناد، هیچ دلالتی بر جواز گردنزدن ندارند و روایات نیز ضمن ضعف سندی و تقطیع صورتگرفته، در کتابهای روایی معتبر اهلسنت نیامدهاند؛ ازاینرو قابلاعتماد نیستند.
در ادامه ضمن بیان این استدلالها، نقد آنها نیز بیان میشود: <H3>آیۀ 4 سورۀ محمد</H3> از آیات مورد استناد گروههای سلفیۀ تکفیری در مشروعیتبخشی به گردنزدن مخالفان خود، آیۀ 4 سورۀ محمد است که خداوند میفرماید: (فإذا لقیتم الذین کفروا فضرب الرقاب حتی إذا أثخنتموهم فشدوا الوثاق فإما منا بعد وإما فداء حتی تضع الحرب أوزارها ذلک ولو یشاء الله لانتصر منهم ولکن لیبلو بعضکم ببعض والذین قتلوا فی سبیل الله فلن یضل أعمالهم(؛ شما مؤمنان چون در میدان جنگ با کافران روبهرو شوید، باید شجاعانه آنها را گردن زنید تا آنگاه که از خونریزی بسیار، دشمن را از پا درآوردید.
"/> علاوه بر این، برخی مفسران قائلاند که بنا بر فرمایش ابنعباس، مراد از (الذین کفروا( در این آیه، مشرکان بتپرست قریش است که مستحق قتل بودند؛<FootNote No="77" Text=" قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج16، ص225؛ قطب، سید، فی ظلال القرآن، ج6، ص3281.