چکیده:
بهرغم انتظارات موجود برای گذار رژیمهای اقتدارگرای جهان عرب به دموکراسی و ظهور دولتهای قوی در پرتو ناآرامیهای سال 2011 نتیجه حاصل از موج اعتراضات پس از گذشت هشت سال چیزی جز شکلگیری دولتهای ناتوان در جمهوریهای عربی و تثبیت نظام در پادشاهیهای نفتی نبوده است. از یک سو، شکلگیری دولتهای ورشکسته در سوریه و یمن نظم منطقه ای خاورمیانه را در آستانه فروپاشی قرار داده است؛ و از سویی دیگر، استفاده دولتهای سعودی و بحرین از سرکوب برای فرو نشاندن اعتراضات نشان دارد که رابطه ارگانیکی بین نظامهای حاکم و جامعه مربوطه وجود ندارد. در این ارتباط، دولتها نه تنها متضمن اقتدار مرکزی در محیط داخلی میباشند بلکه بازیگر اصلی در محیط فراملی به حساب میآیند. با توجه به اهمیت جایگاه نهاد دولت در حفظ نظم داخلی و برقراری موازنه قدرت در محیط خارجی افزایش آگاهی پیرامون رابطه ناآرامیعربی و نهاد دولت موجب شناخت بیشتر تحولات منطقهای خواهد شد. سوال اصلی پژوهش حاضر آن است که ناآرامیهای عربی چه تاثیری بر نهاد دولت در کشورهای درگیر داشته است؟ نوشتار حاضر با فرض تاثیر دوگانه تضعیفی ـ تقویتی ناشی از ناآرامیهای مورد بر نهاد دولت در جهان عرب قصد دارد سوال مذکور را با استفاده از نظریه جامعهشناسی تاریخی روابط بینالملل و در چهارچوب چشماندازهای سیاسی و اقتصادی موجود مورد بررسی قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
کليدواژه ها: ناآراميهاي عربي، نهاد دولت ، جامعه شناسي تاريخي، شرايط سياسي ـ اقتصادي، رژيم هاي عربي مقدمه در دسامبر ٢٠١٠ که موجي از ناآرامي تمامي کشورهاي عرب خاورميانه و شمال افريقا را فرا گرفت و زمينه ساز سقوط رژيم هاي اقتدارگراي تونس و مصر در مراحل ابتدايي شد، برخي از کارشناسان مطالعات خاورميانه زنجيره ناآرامي مورد بحث را در امتداد امواج ناآراميهاي فراگير پيشين در سطح بين الملل برشمردند و از آن با عنوان چهارمين موج دموکراسي ياد کردند (٢٠١١ ,Olimat ;٢٠١١ ,Diamond ;٥٣ ,٢٠١٦ ,Abushouk).
در حاليکه جمهوري غير نفتي را بايد بازنده اصلي اعتراضات مورد بحث دانست چرا که دولت هاي يمن و سوريه در اثر تشديد درگيري ها و مداخله عوامل بيروني دستخوش جنگ داخلي شدند و جمهوري مصر به واسطه شکاف دروني ناشي از تحولات داخلي و قطبي شدن قدرت در اين کشور بيش از پيش تضعيف گشت .
(2015), “Nationalism in the Arab Spring, Expression, Effects on Transitions, and Implications for the Middle East State: A Comparative Analysis of Egypt and Libya”, Columbia University Journal of Politics & Society, Retrieved from http://politicalscience.
(2014), “Post Arab Spring Thoughts: The Middle East between External and Internal Mechanisms (Political Economic & Social Forces)”, Hemispheres: Studies on Cultures and Societies, Volume 29(Issue 2), 5-28.
(2011), “the Fourth Wave: Revolution and Democratization in the Arab Middle East”, Journal of International Women's Studies, Volume 12 (Issue 3), 1-7.