چکیده:
قدرتمند شدن دولت صفویه توسط پادشاهانی مثل شاه عباس کبیر باعث اتحاد سیاسی کشور و رونق تجارت و امنیت جاده- ها و بازرگانی شد. صنایع پیشه وری به ویژه در اوایل قرن یازدهم گسترش یافت. همراه با حمایت سلاطین صفوی از منسوجات پارچ های و گسترش تولیدکنندگان، این صنعت به تدریج به اوج اعتلای خود در تاریخ ایران رسید. در این میان، یزد که قدمتش در بافت انواع پارچه های مرغوب، به روزگاران اولیه اسلامی می رسید، و از عهد ایلخانان به بعد، نام آن در کنار چند مرکز مهم پارچه بافی ایران، مثل تبریز و اصفهان، شهرت یافته بود، به چنان جایگاهی رسید که ماموری با عنوان مسئول تهیة پارچه های مورد نیاز بازار از این شهر شد. حمایت حکومت مرکزی از کارگاه های نساجی موجب « کرکیراق » که در تاریخ نساجی ایران « غیاث الدین نقش بند یزدی، رونق اشتغال در صنعت نساجی شد و طراح برجستهای همچون بی نظیر بود، ظهور یافت که با عزیمت به اصفهان و ریاست بر کارگاه های سلطنتی نساجی صفویان به عنوان برجسته ترین و « چند تایی ، طراح پارچه در تاریخ نساجی ایران شهرت یافت. در عهد صفوی دو ابتکار فنی در طراحی و بافت پارچه مولانا ، رخ داد که غیاث برجسته ترین استاد هر دوی آنها بود. خواجه غیاث معاصر شاه عباس بزرگ و از نوادگان « مخمل » بود که از خوشنویسان معروف عهد خود به شمار میرفته است؛ و می توان گفت که « عصار » مشهور به « کمال خطاط غیاث، ذوق هنری خود را از او به ارث برده است. خواجه غیاث الدین نقشبند یزدی هم طراح پارچه بود و هم، به خوبی شعر میسرود. در مجمع الخوا صو تذکرة نصرآباد یو تذکرة آتشکدة آذ رو تاریخ یز دنوشتة احمد طاهری و چند منبع دیگر، شرح حال مختصری از غیاث نقشبند آمده است؛ ولی اهم مشروح ترجمة حال او را در جامع مفیدی می توان یافت که در تاریخ یز دمسطور است. به طور کلی، بافندگی در عهد صفویه پیرو دو شیوة هنری خاص بود: شیوة اول به رهبر ی غیاثالدین و شیوة دوم به رهبری نقاش معروف آن زمان، رضا عباسی، بوده است.