چکیده:
شناسایی مناطق مولّد رسوب و تعیین سهم آنها در تولید رسوب از مهمترین مصادیق مدیریت خاک به منظور بهرهبرداری مطلوب آن میباشد. هدف از تحقیق حاضر تعیین واحدهای همگن بر روی کاربریهای اراضی و سازندهای زمینشناسی جهت اندازهگیری میزان مشارکت و اهمیّتنسبی آنها بر رسوب خروجی بود. بر این اساس از مدلهای Fargas، BLM و اندازهگیری مستقیم رسوب استفاده شد. سپس با استفاده از نقشهی سیمای فرسایش واحدهای همگن روی نقشهی کاربریهای اراضی و سازندهای زمینشناسی استـخراج شد و میزان رسوبات تولیدی حاصل از فرسایش سطحی، شـیاری و خندقی اندازهگیری شد. با احتساب مجموع میانگین رسوب اندازهگیری شده در هر کاربری، سازند و نیز احتساب مساحت هر کدام، میزان مشارکت از کل رسوب تولیدی مشخص شد. نتایج نشان داد کاربری اراضی مرتع با کدهای B S33R42G21، C S34R43G32 و D S34R43G32با مجموع میانگین73/38 تن در هکتار و سازند رازک با کدهایC S43R42G21 وD s44R43G32 با مجموع میانگین 83/17 تن در هکتار بیشترین مقدار تولید رسوب داشتند. بیشترین سهم تولید رسوب مربوط به کاربری اراضی مرتع با مقدار 9/64% و سازند آسماری با مقدار 43/55% میباشد. سازند بختیاری و اراضی زراعی کمترین اهمیّت نسبی را در فرسایش و تولید رسوب دارند.
خلاصه ماشینی:
بررسی میزان رسوب زایی با استفاده از واحدهای همگن روی کاربری های اراضی و سازندهای زمین - شناسی (مطالعه ی موردی: حوضه ی آبخیز تنگ بستانک ، استان فارس ) 1 احمد نوحه گر 2* محمد کاظمی 3 سیدجواد احمدی 4 حمید غلامی 5 رسول مهدوی چکیده شناسایی مناطق مولد رسوب و تعیین سهم آن ها در تولید رسوب از مهم ترین مصادیق مدیریت خاک به منظور بهره برداری مطلوب آن میباشد.
نجفی و صادقی (١٣٩٢) در تحقیقی جهت اعتبارسنجی سهم های فرسایش و رسوب زایی سازندهای زمین شناسی حوضه ی آبخیز ایده لو از روش انگشت نگاری رسوب و اندازه گیری میدانی بر اساس واحدهای همگن مدل BLM استفاده کردند.
براین اساس هدف از تحقیق حاضر پهنه بندی خطر فرسایش خاک بر اساس نقشه کاربری اراضی (طبق مدل BLM) و سازندهای زمین شناسی (طبق مدل Fargas) و تشکیل واحدهای همگن (روش صادقی، ٢٠٠٥) بود، که با استفاده از این واحدها اندازه گیری مستقیم مقدار رسوب تولیدی (بر اساس اندازه گیری فرسایش های سطحی، شیاری و خندقی) و تعیین سهم مشارکت کاربریها و سازندها بر رسوب خروجی حوضه انجام گرفت .
(رجوع شود به تصویر صفحه)این روش توسط دفتر مدیریت اراضی آمریکا ابداع شده است و مراحل اجرای این مدل نیز شامل مراحل ذیل میباشد: ١- تهیه ی نقشه ی تیپ فرسایش با استفاده از عکس های هوایی و بازدیدهای صحرایی.
بحث و نتایج نقشه ی حاصل از پهنه بندی شدت فرسایش در روش فارگاس و همکاران (١٩٩٧) روی سازندهای زمین شناسی در شکل (٣) نشان داده شده است .