چکیده:
تقابل کامل ، توافق کامل و تداوم وضع موجود ســه گزینه منطقی پیش روی است . گزینه تقابل کامل و توافق کامل خواست دولت ترامپ و در تعارض با منافع ملی ایران هستند.
دولت ترامپ برای برهم زدن روند موجود دو اقدام اساسی انجام داده است : اعمال تحریم های شدید و پیشنهاد بدون شرط مذاکره .
ایران در قبال پیشنهاد مذاکره بی قید و شرط آمریکا به طور منطقی دست کم پنج گزینه پیش روی خود دارد که از رد صریح و کامل مذاکره تا قبول صریح و کامل را شامل می شود. نه رد و نه قبول در میانه این محور قرار دارد.
منطق مخالفان مذاکره با آمریکا بر بی اعتمادی به طرف مقابل ، موقعیت ضعیف ایران در مذاکره ، تشدید تحریم ها و پذیرش مذاکره از روی ناچاری ، تشدید موضع طلب کارانه آمریکا، بی تاثیر بودن مذاکرات در تامین اهداف و منافع ملی ایران ، مطلوبیت ادامه وضع موجود با تقویت قدرت داخلی و امکان یارگیری در عرصه بین المللی استوار است .
اروپا ضمن حمایت از برجام ، قانون مسدودســازی را عملیاتی کرده و چین و روســیه به صراحت می گویند که ما به تعهدات خود پایبند و قراردادهای خود را اجرا می کنیم . در چنین وضعیتی گزینه تداوم وضع موجود مطلوب تر از گزینه مذاکره با آمریکاست .
هدف مخالفان رد صریح گفت وگو، گرفتن پرچم مذاکره به عنوان یک ارزش بین المللی از دست کسی است که به تعهدات قبلی بین المللی احترام نگذاشته است .
از نظر طرفداران عدم رد مذاکره ، ایران به لحاظ اقتصادی و اجتماعی در وضعیت مناسبی نیست . سیاست های دولت ترامپ بر اقتصاد ایران تاثیر منفی گذاشته و حس عدم اطمینان در مورد آینده آن ایجاد کرده است ؛ فشار تحریم ها می تواند موجب بدترشدن اوضاع اقتصادی و اجتماعی و فروپاشی نظام سیاسی شود.
هدف راهبرد ایران باید کاهش آثار تحریم ها و وادارکردن آمریکا به پذیرش مجدد تعهدات و عمل به آن ها باشد. رد و قبول قاطع و صریح مذاکره کمکی به منافع ملی ایران نمی کند.
خلاصه ماشینی:
در مقابل پیشنهاد صریح و روشن ترامپ برای مذاکره چه می توان کرد؟ چه سیاستی می تواند برای ایران هزینه ای کم و دستاورد بیشتری داشته باشد؟ به غیر از رد یا قبول مذاکره گزینه دیگری نیز وجود دارد؟ ویژگی ها و معایب و محاسن هر یک از گزینه های ممکن چیست؟ مبانی فکری آنها کدام است و در چه شرایطی می توانند به نحو مناسب تری اهداف و منافع ایران را تأمین نمایند؟ قبل از طرح ویژگی ها و معایب و محاسن هر یک از گزینه ها، طرح چند موضوع می تواند مفید باشد: نخست ، در نظام بین الملل مذاکره یکی از مهم ترین سازوکارهای تأمین اهداف و منافع ملی و حل و فصل اختلافات با سایر کنش گران جامعه بین المللی است.
قرار دارد و در دو سوی آن رد مذاکره از نظر ترامپ برجام توافقی شرم آور است که به صورت کامل به دلیل عدم پایبندی آمریکا به الزامات به نفع ایران و به ضرر آمریکا تمام شده است؛ برجام موجب مذاکره و در سمت راست آن قبول اصلاح رفتار منطقه ای ایران نشد و هیچ دستاورد اقتصادی برای مذاکره با قالب بندی و طرح حداکثری آمریکا نداشت؛ تداوم برجام موجب تداوم وضع موجود و خواسته ها و منافع جمهوری اسلامی ایران افزایش تدریجی قدرت ایران در داخل و منطقه می شود.