چکیده:
بندر تائوکه (Taoce) در دوره ی هخامنشی بویژه در عصر پادشاهی کورش از مراکز مهم بازرگانی و اقتصادی در پس کرانه های شمالی خلیج فارس به شمار می رفت. این بندر در کنار رودخانه ای قرار داشته که از آن به نام رودخانه ی «گرانیس» (Granis) یاد شده است. این رودخانه همان رود شاپور می باشد که بخشی از آن به نام رود حله، امروزه در شمال شبه جزیره ی بوشهر به خلیج فارس می ریزد و از این جهت بندر تائوکه که می توانست به عنوان یکی از کانون هایی عمل کند که کشتی های تجاری می توانستند کالاهای خود را از سهل ترین راه از خلیج فارس به ایالت فارس حمل نمایند همچنین این بندر محلی برای اجتماع کورتش ها یا کارگران و صنعتگران بوده است. در مورد محل بندر تائوکه اکثر مورخان آن را منطبق با حوالی شهر برازجان امروزی دانسته اند. وجود بقایای کاخ های کورش هخامنشی در برازجان، نشان دهنده ی این واقعیت است که بندر تائوکه در عصر این پادشاه بنیان گردیده است.
خلاصه ماشینی:
این رودخانه همان رود شاپور میباشد که بخشی از آن به نام رود حله، امروزه در شمال شبهجزیرهی بوشهر به خلیج فارس میریزد و از این جهت بندر تائوکه که میتوانست به عنوان یکی از کانونهایی عمل کند که کشتیهای تجاری میتوانستند کالاهای خود را از سهلترین راه از خلیج فارس به ایالت فارس حمل نمایند همچنین این بندر محلی برای اجتماع کورتشها یا کارگران و صنعتگران بوده است.
تجارت خلیج فارس در عصر هخامنشی: ایرانیان مدتها پیش از روی کار آمدن هخامنشیان کرانههای خلیج فارس را میشناختند و بسیاری از طوایف و تیرههای ایرانی از جمله بومیان منطقه بشمار میآمدند و بطور طبیعی باعث شده بود تا به دریانوردی و تجارت دریایی پی ببرند.
در مورد نام تائوکه باید گفت، مورخان و باستان شناسان آن را به شکلهای مختلف در کتب خود آوردهاند؛ مولف کتاب «دریانوردی ایرانیان» مینویسد: «در میان بنادر خلیج فارس عصر هخامنشی این اسامی شهرت بیشتر داشته: دیلمون، تااکه گوگانه، آویستانه، هرمزی» (رائین، 1356، ج1: 136).
گرچه مورخان و باستانشناسان بندر تائوکه را به اشکال گوناگون در کتب خود ضبط کردهاند، اما همهی آنها در مورد محل و تاریخ بنای آن اتفاق نظر دارند که این بندر در حوالی شهر برازجان در استان بوشهر و در عصر کورش هخامنشی ساخته شده است.
به طور کلی وجود آثار بندر تائوکه در پسکرانههای شمالی خلیج فارس حاکی از اهمیت تجارت دریایی در عهد هخامنشی میباشد و کشفیات اخیر در شهر برازجان روشن میکند که فرمانروایان این سلسله در مناطق مجاور سواحل خلیج فارس به احداث بناهای سلطنتی مبادرت ورزیدهاند، تا در آنجا نیز بتوانند سیادت خود را بر این آبراه مهم تجاری عملی سازند.