چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی رابطه تحولی پایگاه های هویتی با میزان دلبستگی ایمن نوجـوانان پسر سنـین 14، 16 و 18 ساله شهرسـتان کامیاران به چهره های دلبستگی (پدر، مـادر و همسالان) می پردازد. به این منظور از میان دانش-آموزان پایه های سوم راهنمایی، دوم دبیرستان و دوره پیش دانشگاهی به صورت تصادفی چندمرحله ای 312 نفر به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در ایـن تحقیق، پرسشنامه پایگاه هویتـی مـن (EOM-EIS2) و پرسشنامه دلبستگی به والدین و همسـالان (IPPA) است. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس دو راهه استفاده شد. نتایج نشان داد که تعامل سن و پایگاه های هویت با میزان دلبستگی ایمن به چهره های دلبستگی در ارتباط می باشد. در مجموع بیشترین و کمترین دلبستگی ایمن به چهره های دلبستگی در این تحقیق به ترتیب متعلق به پایگاه های پیش رس و سردرگم بود؛ نتایج نشان داد که در پایگاه هویت پیـش رس، دلبستـگی ایمن به والـدین در سن 18 سـال کاهش پیدا می کند؛ در حالی که در پایگاه های هویتی مطلوب (در حال هویت یابی و موفق) حداقل ثابت می ماند. به طور کلی گروه هویت پیش رس با افزایش سن از غیرواقعی بودن هویت خود بیشتر آگاه شده و این موضوع زمینه کاهش دلبستگی ایمن آن ها را به والدین فراهم می سازد، در حالی که در رابطه با گروه هویت مطلوب چنین مطلبی صدق نمی کند. گروه سردرگم نیز الگویی نامنظم از دلبستگی ایمن به والدین در سنین مورد مطالعه را نشان می دهد. میزان دلبستگی ایمن به همسالان نیز در پایگاه های هویـت پیش رس و مطلوب در سن 18 سال به بیشترین حـد خود می رسد. این موضوع اهمیت نقش همسالان را در سنین بالاتر نوجوانی و به خصوص در زمینه هویت یابی نشان می دهد. به نظر می رسد اکتساب هویت چه از نوع مطلوب و چه پیش رس، شرایط برقراری روابط دلبستگی ایمن به همسالان را مهیا می سازد.
خلاصه ماشینی:
در مجموع بيشترين و کمترين دلبستگي ايمن به چهرههاي دلبستگي در اين تحقيق به ترتيب متعلق به پايگاههاي پيش رس و سردرگم بود؛ نتايج نشان داد که در پايگاه هويت پيـش رس، دلبستـگي ايمن به والـدين در سن ١٨ سـال کاهش پيدا مي کند؛ در حالي که در پايگاههاي هويتي مطلوب (در حال هويت يابي و موفق ) حداقل ثابت مي ماند.
همانگونه که در جدول شماره ٣ ملاحظه مي شود، بدون تفکيک سن بيشترين و کمترين نمره در مقياسهاي مطلوب (دلبستگي ، اعتماد و ارتباط) نسبت به پدر و مادر به ترتيب متعلق به پايگاه هويت پيش رس و سردرگم مي باشد.
در اين تحقيق بيشترين ايمني در روابط دلبستگي به والدين از آن پايگاه هويت پيش رس مي باشد که با اعتماد و ارتباط بيشتر با والدين و بيگانگي کمتر نسبت به آنها خود را نشان مي دهد.
پايين بودن ميزان دلبستگي ايمن به والدين در پايگاههاي مطلوب در مقايسه با پايگاه هويت پيش رس به دليل تفاوتهاي شناختي در افراد واقع در پايگاههاي هويت در اين تحقيق مورد بررسي قرار نگرفت .
بيشترين ميزان ايمني دلبستگي به همسالان نيز همانند والدين در پايگاه هويت پيش رس و سپس پايگاههاي هويتي مطلوب بدست آمده است و پايين ترين آن به پايگاه هويت سردرگم مربوط مي باشد.
Development and validation of ego - identity status, Journal of Personality and Social Psychology.
Identity development and attachment to parents in college students, Journal of Youth and Adolescence.
Stability of attachment representation of ego – identity status, Journal of Adolescence.