چکیده:
درک خطرپذیری نوجوان به عنوان اقتضای قابل انتظار این دوره سنی و نه به عنوان رفتاری انحرافی و مجرمانه، امکان شناخت و پیشگیری از بروز جرم را در نوجوانان واقع بینانه تر و عملی تر می سازد. در این تحقیق فرض شده است که بین محیط خانوادگی و شیوه های فرزندپروری و ویژگی های زمینه ای فردی و خانوادگی با خطرپذیری (سیگار کشیدن، مواد مخدر و روان گردان، الکل، رانندگی خطرناک، خطرپذیری جنسی و خشونت) رابطه وجود دارد.
بنابراین از مقیاس های معتبر و هنجار شده در ایران یعنی پرسشنامه های خطرپذیری نوجوانان ایرانی، محیط خانوادگی و دموگرافیک برای سنجش متغیرها استفاده شد. با انتخاب 1204 نفـر از دانش آموزان دبیرستـانـی شهر تهران بـا روش نمونه گیری تصادفی متناسب با حجم، فرضیه های فوق آزمون گردید.
بر اساس یافته های این تحقیق میانگین خطرپذیری نوجوانان تحت شیوه تربیتی اقتدارگرا پایین تر و میانگین شیوه تربیتی مسامحه کار بالاتر از سایرین بود. در تعیین خطرپذیری رانندگی خطرناک و دوستی با جنس مخالف، سهم متغیرهای کنترلی بیش از متغیرهای گرمی بود. اما در مولفه های خشونت، سیگار، مواد مخدر، الکل و رابطه و رفتار جنسی میزان تعیین کنندگی متغیرهای صمیمیت مثل طرد، تایید و ابراز محبت بر کنترل پیشی گرفته بود. پایه تحصیلی (دوم) و جنسیت (پسر)، در پیش بینی واریانس خطرپذیری دوستی با جنس مخالف و رابطه و رفتار جنسی معنا دار بودند. معدل ترم قبل در تبیین تغییرات خشونت، الکل و دوستی با جنس مخالف سهمی منفی و معنا دار داشت. سطح پایین اقتصادی خانواده در پیش بینی رانندگی خطرناک تاثیری منفی نشان داد.
با شناخت فاکتورهای تاثیرگذار مربوط به خانواده بر خطرپذیری، راهکارهای اجرایی و عملی در سطح خانواده برای کاهش این گونه رفتارها در میان نوجوانان ارائه گردید.
خلاصه ماشینی:
بررسي رفتارهاي پرخطر در ميان نوجوانان راهکارهايي براي پيشگيري از جرم در محيط خانواده Risk-taking Behaviors among Adolescents: the Strategies to Prediction Crimes Commitment دکتر علي زاده محمدي .
چرا که وقوع و گسترش جرم در دورههاي جواني و نوجواني از ارتکاب به رفتارهاي پرخطر در دورههاي راهنمايي و دبيرستان آغاز مي شود؛ زماني که فشارهاي زيستي و رواني دوران بلوغ و بروز مشکلات ارتباطي و اجتماعي با خانواده و همسالان، رقابت ها و عدم موفقيت هاي تحصيلي ، کمبود ارتباطات سالم و عدم تابآوري، زمينه را براي ارتکاب و گرايش فرد به سوي سوء مصرف مواد و الکل ، خطرپذيري جنسي ، فرار از منزل، دزدي و خشونت فراهم مي سازد.
چرا که وقوع و گسترش جرم در دورههاي فصلنامه خانواده پژوهي/ سال پنجم / شماره ۲۰/ زمستان ۴۷۰/۱۳۸۸/ ٤٧٠ جواني و نوجواني از ارتکاب به رفتارهاي پرخطر در دورههاي راهنمايي و دبيرستان آغاز مي شود؛ زماني که فشارهاي زيستي و رواني دوران بلوغ و بروز مشکلات ارتباطي و اجتماعي با خانواده و همسالان، رقابت ها و عدم موفقيت هاي تحصيلي ، کمبود ارتباطات سالم و عدم تابآوري، زمينه را براي ارتکاب و گرايش فرد به سوي سوء مصرف مواد و الکل ، خطرپذيري جنسي ، فرار از منزل، دزدي و خشونت فراهم مي سازد.
بر اساس يافته هاي اين تحقيق شيوه تربيتي اقتدارگرا يکي از مکانيزمهاي مؤثر در پيشگيري و فصلنامه خانواده پژوهي/ سال پنجم / شماره ۲۰/ زمستان ٤٧٨/۴۷۸/۱۳۸۸ حفاظت نوجوانان از رفتارهاي پرخطر بوده و شيوه تربيتي مسامحه کار که در آن کنترل و گرماي کافي ارائه نمي شود با سطوح بالاتر خطرپذيري همبسته است .