چکیده:
در تصحیح متون، پی بردن به لغزشها و فهم اغلاط راهیافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این راستا، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئله تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطی معتبر یک کتاب، از منابع دیگری برای انجام کار تصحیح بهره بگیرد که از آن به منابع جانبی تعبیر میشود. متون جانبی در کنار متن مصحّح برای تشخیص تحریفات و تصحیفات و نیز زدودن زوائد از متن مورد تصحیح بسیار نقش پررنگ و موثری خواهد داشت. در این جستار، با هدف پیشبرد کوششهای مصحح محترم، بر آنیم تا به بررسی چند تصحیف در کتاب نگارستان عجایب و غرایب بپردازیم. در کنار ضبطهای پیشنهادی با ارائه شواهدی از متون جانبی از قبیل متون تاریخی و جغرافیایی و نیز با ارائه شواهد درونمتنی، پشتوانه ضبطهای پیشنهادی را مستند میکنیم.
خلاصه ماشینی:
1 تصحیح عباراتی از کتاب نگارستان عجایب و غرایب پیشاوری 2 دکتر سید جواد مرتضایی دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد 3 اکبر حیدریان دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد چکیده در تصحیح متون ، پی بردن به لغزش ها و فهم اغـلاط راه یافتـه بـه مـتن از اهمیـت خاصـی برخوردار است .
در این جُستار،با هدف پیشبرد کوشش های مصحح محترم ، بر آنیم تا به بررسی چند تصحیف در کتاب نگارستان عجایب و غرایب بپردازیم .
با توجه به آنچـه از سـیاق مطالب کتاب برمیآید، ممکن است مؤلف در گِرده های مفقوده از غرایب جزایر و بـراری و اقوام و زندگانی اشخاص و نیز فرج بعد از شدت و مانند این صحبت کرده باشد (همان : ٦).
در مـورد ضبط های غلط و اصلاح تصحیف ها و تحریف ها نیز شیؤە کار بـه ایـن صـورت اسـت کـه عبارت سمت راست ممیز عبارتی است که در متن ضبط شده و عبارت سـمت چـپ ممیـز عبارت و ضبط پیشنهادی ماست .
برای ارجاع درون متنی به کتاب عجایب و غرایـب ، کتـاب مورد بحث این مقاله ، از عبارت «پیشاوری» در مقام مؤلف بهره گرفته ایم (بـرای مثـال نـک : پیشاوری، ١٣٤١: ٤١).
صـاحبان فرهنـگ هـا و قـوامیس ذیـل «جریره » آورده اند: «نام دختر پیران ویسه است کـه زن سـیاوش بـود و فـرود پسـر او اسـت » (خلف تبریزی، ١٣٦٢؛ پادشاه ، ١٣٦٣؛ نفیسی، بیتا؛ دهخدا، ١٣٧٣: ذیل مادّه ).