چکیده:
پژوهش حاضر با هدف طراحی چارچوبی برای انتخاب آمیخته ابزارهای خطمشی عمومی در آموزش و پرورش انجام شده است. در این پژوهش از روش مطالعه کتابخانهای برای شناسایی و استخراج عوامل موثر بر انتخاب آمیخته ابزارهای اجرایی خطمشی عمومی و از روش دلفی تعدیلشده برای پالایش و نهاییکردن این عوامل استفاده شد. بر این اساس، طی دو دور دلفی، مهمترین عوامل، شناسایی و نهایی شدند. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه خبرگان و صاحبنظران خطمشیگذاری آموزشی و پرورشی است که عملا در وزارتخانه آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و مراکز دانشگاهی فعالیت دارند. اعضای گروه دلفی برای این پژوهش بهصورت نمونهگیری غیرتصادفی و ترکیبی از روشهای هدفمند و گلولهبرفی انتخاب شده و تعداد 32 نفر از متخصصان خبره بهعنوان نمونه انتخاب شدند. با توجه بررسی و تحلیل دادهها، درمجموع، 28 عامل بهعنوان مهمترین عوامل شناخته شدند که عوامل عدالت توزیعی، واقعگرایانهبودن ابزارها، تناسب بین ابزارها و هدف خطمشی، تعامل و همکاری بین نهادها و همسویی ابزارهای اجرایی با یکدیگر، بهعنوان مهمترین عوامل شناسایی شدند؛ همچنین عوامل در دو طبقه کلی درونی و بیرونی جای گرفتند.
خلاصه ماشینی:
در اواخر دهه ١٩٩٠ این نظریه به دلایل مختلفی چون شکست های مختلف بازار برای رسیدن به یک هدف خط مشی، عدم دستیابی به اهداف متعدد با یک ابزار (٢٠١٠ ,Matthes)، شکست خط مشی، درگیری بخش ها و بازیگران مختلف (٢٠٠٨ ,Schlaack;Ring )، محدودیت و کمبود اطلاعاتی و عدم قطعیت Bennear) (٢٠٠٧ ,and Stavins و همچنین موج خصوصیسازی و مقررات زدایی به تغییر الگوی انتخاب منجر شد (١٩٩٨ ,Ramesh ;Howlett, ) و جای خود را به نظریه انتخاب ترکیبی از ابزارهای خط مشی عمومی داد.
ازآنجاکه اغلب چارچوب های ارائه شده در مبانی نظری، بخش محور نظیر چارچوب سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (٢٠٠٧) و ناولارز و همکاران (٢٠٠٩) بوده اند؛ ازاین رو در این پژوهش تلاش شد بر اساس نظام آموزش و پرورش کشورمان عوامل مؤثر بر انتخاب آمیخته ابزارهای اجرایی خط مشی عمومی شناسایی و چارچوب مفهومی آن مشخص شود.
با مقایسه نتایج ایـن پـژوهش بـا سـایر پـژوهش هـای مشابه و بحث شده در مبانی نظری موضوع ، مشخص شد که در این مطالعات ، چارچوبی جامع و نظام مند برای انتخاب و طراحی آمیخته های ابزارهای خط مشی عمومی ارائه نشده است و اغلب این پژوهش ها تنها به بخش های کوچکی از موضوع پرداخته اند؛ بنابراین از این نظر از جامعیت بالایی برخوردار است ؛ ازاین رو یکی از دستاوردهای این پژوهش ، دستیابی به یک الگوی کاملا بومی، کاربردی و هم خوان با پیچیدگی ها و تمایزات خاص نظام آموزش و پرورش کشور است .